پیش‌زمینه و هدف: پاراکسون به‌عنوان یک ارگانوفسفره، متابولیت فعال پاراتیون است که به‌طور وسیع در کشاورزی استفاده می‌شود. آنتی‌اکسیدان‌ها سلول‌ها را از استرس اکسیداتیو محافظت می‌کنند. در این مطالعه اثر N – استیل سیستئین (NAC) در کاهش استرس اکسیداتیو ناشی از پاراکسون در طحال و اریتروسیت‌های موش صحرایی بررسی شد.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، موش صحرایی نر نژاد ویستار به‌طور تصادفی به 4 گروه تقسیم شدند. گروه کنترل (روغن ذرت به‌عنوان حلال پاراکسون)، گروه پاراکسون (mg/kg 7/0)، گروه NAC (mg/kg 160) و گروه پاراکسون-NAC به‌صورت داخل صفاقی دریافت کردند. بعد از 24 ساعت، موش‌ها بی‌هوش و بافت طحال جدا و خون از قلب حیوانات گرفته و اریتروسیت‌ها تهیه شد. سپس فعالیت آنزیم‌های سوپراکسیددیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT)، گلوتاتیونS – ترانسفراز (GST) و غلظت گلوتاتیون (GSH) و مالون دی آلدئید (MDA) توسط روش بیوشیمیایی تعیین شد.

یافته‌ها: پاراکسون با افزایش فعالیت آنزیم‌های SOD وGST و کاهش غلظت GSH در طحال و اریتروسیت‌ها و افزایش فعالیت CAT و غلظت MDA در اریتروسیت‌ها و کاهش فعالیت CAT در طحال می‌شود. تجویز NAC تاحدی مانع تغییرات این پارامترها می‌شود.

نتیجه‌گیری: پاراکسون با تولید رادیکال‌های آزاد و کاهش غلظتGSH باعث استرس اکسیداتیو در طحال و اریتروسیت‌ها می‌شود. تجویزNAC به‌عنوان آنتی‌اکسیدان از طریق حذف رادیکال‌های آزاد و افزایش سنتز گلوتاتیون تا حدی باعث کاهش سمیت پاراکسون می‌شود.