پیش‌زمینه و هدف: هورمون‌های استروئیدی ترکیبات طبیعی با فعالیت بیولوژیک هستند که در دامپزشکی ممکن است به­طور قانونی و غیرقانونی مورد استفاده قرار گیرند. مطالعه حاضر به منظور بررسی میزان وقوع هورمون‌های استروژنی ­شامل استرون، 17بتا- استرادیول و استریول در شیر خام و پاستوریزه گاوهای آبستن و غیر آبستن انجام گردید.

مواد و روش‌کار: نمونه‌های شیر جمع‌آوری شده (32n=) با استفاده از روش‌های استخراج مایع- مایع، غیرکونژوکه شدن با آنزیم گلوکورونیداز/ سولفاتاز و با کمک ستون‌های استخراج فاز جامد 18 کربنه تخلیص شدند و نهایتاً استروژن‌ها با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع با آشکارساز فلورسانس آنالیز گردیدند.

یافته‌ها: مقادیر آزاد و تام استرون دارای بیشترین مقدار و به­دنبال آن 17بتا- استرادیول بیشترین سهم را به خود اختصاص داده بود در حالی­که مقادیر استریول پایین‌تر از حد تشخیص بود (ng/L10). کم‌ترین (E1: 369.5±97.5, E2: 17.1±2.3 ng/L) و بیشترین(E1: 995.9 ± 93.9 and E2: 32.9 ± 2.1 ng/L)  غلظت استروژن‌ها در شیرخام به ترتیب در حیوانات غیر آبستن و در­ سه ماهه سوم آبستنی تشخیص داده شد. غلظت استروژن‌ها در شیرهای پاستوریزه تفاوت معنی‌داری را با غلظت آن­ها در شیرهای خام نشان ندادند (05/0 P>).

بحث و نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر نشان می‌دهد که مصرف شیر حیوانات آبستن (که دارای بیشترین مقدار هورمون‌های استروئیدی هستند) باید به وسیله مصرف کنندگان با دقت بیشتری صورت گیرد و کنترل شدیدتری از سوی نهادهای کنترل مواد غذایی انجام گیرد تا از اثرات احتمالی استروژنیک و سرطان زایی ترکیبات فوق جلوگیری شود.