پیش زمینه و هدف: آمادگی جسمانی یکی از عوامل موثر در سلامت جامعه و زمینه‌ای مناسب برای اجرای فعالیت‌های مختلف ورزشی می‌باشد. هدف از
پژوهش حاضر بررسی تأثیر ترکیب بدنی و جنسیت بر فاکتورهای آمادگی جسمانی دانش آموزان 19-17 ساله شهرستان ماکو با استفاده از مدل رگرسیونی FFMI-FMI بود.

مواد و روش‌ها: 300 دانش آموز 19-17 ساله (150دختر و 150 پسر) با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. آزمودنی‌ها به وسیله مدل رگرسیونی FFMI-FMI که در آن شاخص توده بدون چربی بر پایه شاخص توده چربی تعیین می‌شود؛ به سه گروه طبیعی، توپر و قلمی تقسیم شدند. برای تعیین شاخص آمادگی قلبی ـ تنفسی از برآورد حداکثر اکسیژن مصرفی آزمون بالک، برای تعیین استقامت عضلانی از آزمون دراز ونشست، برای تعیین انعطاف پذیری از آزمون ولز و برای تعیین چابکی از آزمون ایلی‌نویز استفاده شد. داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS16 و در سطح معناداری آلفای 5 درصد تحلیل شد.

یافته‌ها: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که گروه توپراز بیشترین میزان VO₂max، استقامت عضلانی و چابکی نسبت به گروه‌های دیگر برخوردار می‌باشد (05/0P<). پسران در آمادگی قلبی - تنفسی، استقامت عضلانی و چابکی عملکرد بهتری از دختران داشتند و دختران در انعطاف‌پذیری عملکرد بهتری از پسران داشتند (05/0P<).

نتیجه‌گیری: بر پایه نتایج پژوهش حاضر مداخله توأمان ترکیب بدن و جنسیت اثر هم‌افزایی بر افزایش معنادار شاخص‌های آمادگی قلبی عروقی و چابکی نوجوانان دارد. همچنین تفاوت‌های مشاهده شده در شاخص‌های آمادگی قلبی - تنفسی و چابکی بین دختران و پسران را می‌توان به تفاوت در ترکیب بدن نسبت داد.