پیش‌زمینه و هدف: وضعیت نامطلوب کیفیت هوا با توجه به پیامدهای زیان‌بار آن، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین معضلات محیط‌زیست،  بسیاری از کلان‌شهرها را به چالش کشیده است. ازآنجایی‌که مواجهه با آلاینده‌های هوا موجب بروز اثرات متعددی بر سلامت انسان می‌شود، در این مطالعه، اثرات بهداشتی منتسب به دو آلاینده دی‌اکسید گوگرد و ذرات معلق کم‌تر از 10 میکرون هوا در سال 1392 بر روی سلامتی شهروندان شهر ارومیه با استفاده از نرم‌افزار AirQ کمی سازی و موردبررسی قرار گرفته است.

مواد و روش‌ کار: در این مطالعه توصیفی– تحلیلی، پس از اعتبارسنجی غلظت‌های ساعتی آلاینده‌های دی‌اکسید گوگرد و ذرات معلق کم‌تر از 10 میکرون با معیارهای سازمان جهانی بهداشت و پردازش‌های اولیه و ثانویه لازم، اثرات بهداشتی و میزان مرگ‌ومیر منتسب به آن‌ها بر اساس غلظت آلاینده و مواجهه افراد، توسط نرم‌افزار استاندارد AirQ2.2.3 برآورد شدند.

یافته‌ها: متوسط غلظت سالیانه دی‌اکسید گوگرد و ذرات معلق کم‌تر از 10 میکرون در هوای شهر ارومیه در سال 1392 به‌ترتیب 89 و 83 میکروگرم بر مترمکعب بودند که این غلظت‌ها حدود 45/4 و 7/1 برابرِ رهنمود سازمان جهانی بهداشت می‌باشند. بر اساس نتایج کمی سازی مدل AirQ، تعداد کل مرگ منتسب به دی‌اکسید گوگرد و ذرات معلق کم‌تر از 10 میکرون به ترتیب 121 و 158 نفر برآورد گردیدند. تعداد بستری در بیمارستان به‌دلیل بیماری‌های تنفسی و قلبی منتسب به دی‌اکسید گوگرد به ترتیب 25 و 46 نفر و تعداد موارد بستری در بیمارستان به‌دلیل بیماری‌های تنفسی و قلبی منتسب به ذرات معلق کم‌تر از 10 میکرون به ترتیب 482 و 187 نفر تعیین شدند.

بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به اثرات بهداشتی منتسب به آلاینده‌های دی‌اکسید گوگرد و ذرات معلق کم‌تر از 10 میکرون در هوای شهر ارومیه، اهمیت مدیریت کنترل آلودگی هوا در این کلان‌شهر بیش‌ازپیش مشخص می‌شود.

کلیدواژه‌ها: