پیش زمینه و هدف: لابیرنتکتومی یک طرفه باعث سندروم حرکتی چشمی، وضعیتی و اختلالات اتونومیک می‌گردد، علایم این اختلالات رفتاری بعد از مدتی کاهش می‌یابد، این کاهش رفتاری را جبران دهلیزی گویند. مطالعات زیادی روی جبران دهلیزی بعد از لابیرنتکتومی و ترمیم سلول‌های عصبی انجام گرفته است، اما هنوز مکانیسم دقیق جبران دهلیزی و ترمیم سلول‌های عصبی کاملاً شناخته نشده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر سم کبرا در تسریع جبران دهلیزی و ترمیم سلول‌های عصبی هسته‌های دهلیزی بعد از صدمه دستگاه دهلیزی می‌باشد.

مواد و روش کار: مطالعه تجربی حاضر روی 20 رت نر بالغ از نژاد آلبینو با وزن 200 تا 260 گرم انجام گرفت. ابتدا رت‌ها به صورت تصادفی به 10 گروه دو تایی کنترل، لابیرنتکتومی و لابیرنتکتومی با تزریق سم مار تقسیم شدند. سپس آزمایش الکتروفیزیولوژی، هیستوکمیکال و مرفولوژی روی گروه‌های ذکر شده انجام گرفت. جهت بررسی الکتروفیزیولوژی، هسته‌های پاراونتریکولار و سوپرا اپتیک هیپوتالاموس با فرکانس 50 و 100 هرتز به صورت دو قطبی به مدت یک ثانیه تحریک شدند و فعالیت الکتریکی دو طرفه خارج سلولی نورون‌های دیترز به صورت تتانیک پتانسیشن و تتانیک دیپریشن ثبت گردیدند و در پایان آزمایش الکتروفیزیولوژی ساقه مغز بر داشته شد و برای بررسی هیستوکمیکال فعالیت یون کلسیم وابسته به اسید فسفاتاز در داخل فرمالین 5 درصد گذاشته شد و 48 ساعت بعد بررسی مورفولوژی انجام گرفت.

یافته‌ها: افزایش واکنش‌های مهاری و تحریکی نورون‌های دیترز در مرحله اول جبران دهلیزی به دنبال تزریق سم مار در ابتدا و رسیدن به حالت نرمال در مرحله پایانی مشاهده گردید. در مطالعه مرفولوژی بعد از لابیرنتکتومی کروماتولیزز مرکزی با کاهش فعالیت یون کلسیم وابسته به اسید فسفاتاز به همراه تورم نورون‌ها و تخریب آن‌ها مشاهده گردید. اما با تزریق سم مار شکل سلول‌ها چند وجهی شده بود، دندریت‌ها نمایان و گرانولیشن در جسم سلول‌ها افزایش یافته و رجنریشن سلول‌ها حادث شده بود.

نتیجه‌گیری: سم مار نه تنها باعث تسریع در جبران دهلیزی می‌گردد بلکه باعث ترمیم نورون‌های هسته جانبی دهلیزی بخش آسیب دیده هم می‌گردد.