مجله مطالعات علوم پزشکی

پیش زمینه و هدف: مورفوژنز فولیکول مو توسط میان کنش‌های پیچیده اکتودرمی – مزانشیمی که توسط مکانیسم‌های مولکولی تنظیم می‌شود کنترل می‌گردد. بعلاوه گلیکوکانژوگیت‌ها از جمله ترکیباتی هستند که در میان کنش‌های سلولی در طی تکامل جنینی نقش دارند. لذا هدف این پژوهش مطالعه توزیع و تغییرات گلیکوکانژوگیت‌ها در طی مورفوژنز فولیکول مو در رت با استفاده از میکروسکوپ نوری و فن لکتین هیستوشیمی تعیین گردید.

مواد و روش‌ها: در این پژوهش، جنین‌های رت 16، 18 و20 روزه در فرمالین فیکس و در پارافین قالب گیری شدند. سپس به منظور مطالعه تغییرات و توزیع قندهای انتهایی گلیکوکانژوگیت‌ها در طی مورفوژنز فولیکول مو، از لکتین‌های Lotus tetragonolobus(LTA)، Glycine max(soybean)agglutinin (SBA) و Arachis hypogaea or peanut(PNA) که به ترتیب برای قندهای انتهایی α-L Fuc، Gal-(β1→3) GalNAC و D-Gal-(β1→3) DGalNAc اختصاصی هستند، استفاده گردید. براساس شدت واکنش‌های بدست آمده ناشی از رنگ‌پذیری هر یک از قندهای یاد شده، نمونه درجه‌بندی شدند و از نمونه‌های مورد نظر عکس تهیه گردید.

یافته‌ها: نتایج حاصل از این پژوهش مشخص نمود که جوانه اپیدرمی، غشاء پایه و تراکم مزانشیمی با لکتین PNA در روز شانزدهم جنینی واکنش نشان داد. تعدادی از اجزای فولیکول مو در حال تکامل منجمله غلاف اپیدرمی و کورتکس با لکتین مذکور واکنش متوسطی را نشان دادند به‌طوری‌که این واکنش‌ها در روز بیستم به ترتیب به طور ضعیف و شدید ادامه یافت. واکنش جوانه اپیدرمی و تراکم مزانشیمی با لکتین SBA در روز شانزدهم به ترتیب ضعیف و متوسط ارزیابی گردید. واکنش غشاء پایه، غلاف اپیدرمی و کورتکس با لکتین مذکور در روز هیجدهم نسبتاً ضعیف بود. واکنش کورتکس، کوتیکول و غلاف اپیدرمی خارجی با لکیتن SBA در روز بیستم شدید ارزیابی گردید. جوانه اپیدرمی، غشاء پایه و تراکم مزانشیمی با لکتین LTA در روز شانزدهم واکنش متوسطی را نشان دادند. واکنش غشاء پایه، غلاف اپیدرمی و کورتکس با لکتین مذکور در روز هیجدهم نسبتاً قوی ارزیابی گردید. در روز بیستم تکامل فولیکول مو واکنش غشاء پایه، کورتکس و غلاف اپیدرمی با لکتین LTA شدید و واکنش ماتریکس نیز متوسط بود.

نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان نتیجه گرقت که بیان قندهای انتهایی گلیکوکانژوگیت‌ها منجمله α-L Fuc، Gal-(β1→3) GalNAC و D-Gal-(β1→3) DGalNAcدر طی مورفوژنز فولیکول مو تنظیم شده است.