دوره 34، شماره 4 - ( تیر 1402 )
جلد 34 شماره 4 صفحات 205-196 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Research code: A-10-5364-1
Ethics code: IR.PNU.REC.1401.484
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Parandin R, Abbasi F. ANTIDEPRESSANT EFFECTS OF ROYAL JELLY USING MICE MODEL OF DEPRESSION INDUCED BY RESERPINE. Studies in Medical Sciences 2023; 34 (4) :196-205
URL: http://umj.umsu.ac.ir/article-1-5960-fa.html
URL: http://umj.umsu.ac.ir/article-1-5960-fa.html
پرندین رحمت‌اله، عباسی فائزه. بررسی اثرات ضد افسردگی ژل رویال در افسردگی القا شده توسط رزرپین در موش‌های کوچک آزمایشگاهی. مجله مطالعات علوم پزشکی. 1402; 34 (4) :196-205
گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران (نویسنده مسئول) ، rahmatparandin@pnu.ac.ir
متن کامل [PDF 509 kb]
(926 دریافت)
| چکیده (HTML) (1499 مشاهده)
سنجش مالون دی‌آلدئید مغز:
یافته‌ها
.png)
.png)
شکل (3): اثر دوزهای مختلف ژل رویال، رزرپین و فلوکستین بر ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مغز موش‌های کوچک آزمایشگاهی نر.
نتایج به‌صورت میانگین ± انحراف معیار ارائه شده است.
** (0/001>p) نشان‌دهنده اختلاف معنادار بین گروه کنترل منفی با گروه کنترل.
### (0/001>p) نشان‌دهنده اختلاف معنادار بین گروه‌های مختلف با گروه کنترل منفی.
شکل (4): اثر دوزهای مختلف ژل رویال، رزرپین و فلوکستین بر سطح مالون دی‌آلدئید مغز موش‌های کوچک آزمایشگاهی نر.
نتایج به‌صورت میانگین ± انحراف معیار ارائه شده است.
** (0/001>p) نشان‌دهنده اختلاف معنادار بین گروه کنترل منفی با گروه کنترل.
## (0/01>p) و ### (0/001>p) نشان‌دهنده اختلاف معنادار بین گروه‌های مختلف با گروه کنترل منفی.
بحث و نتیجه‌گیری
متن کامل: (775 مشاهده)
مقدمه
افسردگی یک اختلال پیچیده پاتولوژیک و مشکلی جدی در بهداشت و سلامت عمومی جامعه است که با علائم روان‌شناختی، نورواندوکرینی و پاتولوژیکی در فرد همراه است. این بیماری یک اختلال روانی ناتوان‌کننده با شیوع زیاد در جوامع مختلف بشری است که تأثیر مهمی بر بروز سایر بیماری‌ها، مرگ‌و‌میر، هزینه‌های بالای مراقبتی و اثرات روانی منفی در جامعه دارد (1). تصور می‌شود که 350 میلیون نفر در سراسر جهان تحت تأثیر اختلالات افسردگی باشند، یعنی تقریباً از هر 20 نفر 1 نفر مبتلا به افسردگی می‌باشد (2). بر اساس مطالعه ملی بیماری‌ها و آسیب‌ها در ایران، افسردگی، سومین مشکل سلامتی در کشور است (3). داروهای ضدافسردگی، یک روش درمان اولیه برای افسردگی و همچنین برای بسیاری از اختلالات اضطرابی می‌باشند (4). طبق تحقیقات اسپنس و همکاران بین سال‌های 1998 تا 2012، میزان مصرف داروهای ضدافسردگی در انگلستان 165درصد افزایش داشته است (5). تقریباً دو سوم بیماران افسرده یا مضطرب به درمان‌های دارویی موجود پاسخ می‌دهند، اما میزان بهبودی نسبی بوده و همراه با اثرات جانبی فیزیولوژیکی می‌باشد. بنابراین درمان افسردگی هنوز ناامیدکننده بوده و جهت درمان افسردگی نیاز به کشف داروهای موثرتر با عوارض جانبی کمتر، بیشتر احساس می‌شود (6). امروزه برخی تحقیقات جهت درمان اختلالات افسردگی متمرکز بر ارزیابی کارایی ترکیبات طبیعی واجد ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانت می‌باشند (7).
ژل رویال (Royal jelly) ماده‌ای شیری رنگ و لزج است که توسط غدد بزاقی زنبورهای عسل (Apismellifera) کارگر تولید شده و به‌عنوان غذای ضروری مورد استفاده ملکه و لاروهای جوان زنبور عسل قرار می‌گیرد. آنالیز شیمیایی ژل رویال نشان داده که این ماده یک ترکیب سرشار از مواد مغذی ضروری برای انسان می‌باشد. همینطور این ماده به‌عنوان یک ترکیب فعال زیستی برای سلول‌ها و به افت‌ها شناسایی شده‌است (9-8). ژل رویال یک ترکیب پیچیده حاوی حدود 70-60 درصد آب، 16-10 درصد کربوهیدرات، 15-12 درصد پروتئین خام، 7-3 درصد لیپید و غنی از مواد معدنی، ویتامین‌ها، اسیدهای آمینه آزاد و اسیدهای چرب و غیره است (10). این ماده یک آنتی‌اکسیدانت بسیار فعال بوده و قابلیت بالای مهار رادیکال‌های آزاد را دارا می‌باشد. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که ژل رویال فعالیت‌های فارماکولوژیکی مختلفی ازجمله خواص ضدالتهابی، ضد آماسی، ضد میکروبی، ضد سرطان و تقویت سیستم ایمنی و عصبی را از خود نشان می‌دهد (13-12-11).
با توجه به اینکه که اطلاعات کمی در رابطه با تأثیر ژل رویال بر افسردگی وجود دارد، بر این اساس در مطالعه حاضر ارزیابی اثرات احتمالی ژل رویال در برابر افسردگی ناشی از تزریق رزرپین که یک داروی القاکننده افسردگی است در موش‌های کوچک آزمایشگاهی، بررسی می‌گردد.
ژل رویال (Royal jelly) ماده‌ای شیری رنگ و لزج است که توسط غدد بزاقی زنبورهای عسل (Apismellifera) کارگر تولید شده و به‌عنوان غذای ضروری مورد استفاده ملکه و لاروهای جوان زنبور عسل قرار می‌گیرد. آنالیز شیمیایی ژل رویال نشان داده که این ماده یک ترکیب سرشار از مواد مغذی ضروری برای انسان می‌باشد. همینطور این ماده به‌عنوان یک ترکیب فعال زیستی برای سلول‌ها و به افت‌ها شناسایی شده‌است (9-8). ژل رویال یک ترکیب پیچیده حاوی حدود 70-60 درصد آب، 16-10 درصد کربوهیدرات، 15-12 درصد پروتئین خام، 7-3 درصد لیپید و غنی از مواد معدنی، ویتامین‌ها، اسیدهای آمینه آزاد و اسیدهای چرب و غیره است (10). این ماده یک آنتی‌اکسیدانت بسیار فعال بوده و قابلیت بالای مهار رادیکال‌های آزاد را دارا می‌باشد. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که ژل رویال فعالیت‌های فارماکولوژیکی مختلفی ازجمله خواص ضدالتهابی، ضد آماسی، ضد میکروبی، ضد سرطان و تقویت سیستم ایمنی و عصبی را از خود نشان می‌دهد (13-12-11).
با توجه به اینکه که اطلاعات کمی در رابطه با تأثیر ژل رویال بر افسردگی وجود دارد، بر این اساس در مطالعه حاضر ارزیابی اثرات احتمالی ژل رویال در برابر افسردگی ناشی از تزریق رزرپین که یک داروی القاکننده افسردگی است در موش‌های کوچک آزمایشگاهی، بررسی می‌گردد.
مواد و روش کار
حیوانات آزمایشگاهی و گروه‌بندی:
حیوانات آزمایشگاهی و گروه‌بندی:
در این مطالعه تجربی از تعداد 42 سر موش سوری نر از نژاد Balb/c حدوداً 3 ماهه و با وزن تقریبی 32-26 گرم تهیه شده از حیوانخانه دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه استفاده شد. موش‌ها در شرایط 12 ساعت روشنایی/12 ساعت تاریکی، دمای 2±22 درجه سانتی‌گراد و میزان رطوبت 3±50درصد، در قفس‌های پلاستیکی با دسترسی آزاد به آب و غذای یکسان نگه‌داری شدند.
کلیه مراحل انجام آزمایش مطابق آیین نامه کمیته اخلاق زیستی دانشگاه پیام نور (کد کمیته اخلاق: IR.PNU.REC.1401.484) انجام گرفت.
درمجموع موش‌ها به‌طور تصادفی به 6 گروه 7 تایی به‌صورت زیر تقسیم شدند. گروه 1: نرمال سالین (کنترل)، گروه 2: کنترل منفی، رزرپین (5 میلی‌گرم بر کیلوگرم) تک دوز داخل صفاقی و 18 ساعت قبل از آغاز تست شنا، گروه 3: کنترل مثبت، رزرپین (5 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و 18 ساعت بعد از آن فلوکستین (20 میلی‌گرم بر کیلوگرم) تک دوز داخل صفاقی، گروه‌های 4، 5 و 6: رزرپین (5 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و 18 ساعت بعد نیز به ترتیب تحت درمان با دوزهای 100، 200 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم ژل رویال به‌صورت تک دوز و داخل صفاقی قرار گرفتند.
کلیه مراحل انجام آزمایش مطابق آیین نامه کمیته اخلاق زیستی دانشگاه پیام نور (کد کمیته اخلاق: IR.PNU.REC.1401.484) انجام گرفت.
درمجموع موش‌ها به‌طور تصادفی به 6 گروه 7 تایی به‌صورت زیر تقسیم شدند. گروه 1: نرمال سالین (کنترل)، گروه 2: کنترل منفی، رزرپین (5 میلی‌گرم بر کیلوگرم) تک دوز داخل صفاقی و 18 ساعت قبل از آغاز تست شنا، گروه 3: کنترل مثبت، رزرپین (5 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و 18 ساعت بعد از آن فلوکستین (20 میلی‌گرم بر کیلوگرم) تک دوز داخل صفاقی، گروه‌های 4، 5 و 6: رزرپین (5 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و 18 ساعت بعد نیز به ترتیب تحت درمان با دوزهای 100، 200 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم ژل رویال به‌صورت تک دوز و داخل صفاقی قرار گرفتند.
تست شنای اجباری:
این آزمون یک ساعت پس از تزریق فلوکستین و ژل رویال انجام گرفت. در یک آکواریوم شیشه‌ای به ابعاد 25 سانتیمتر طول، 8 سانتیمتر عرض و به ارتفاع 12 سانتیمتر پر از آب حدوداً 25 درجه سانتی‌گراد، موش‌ها به‌آرامی از ارتفاع 20 سانتیمتری در آب رها می‌شدند. توقف حرکات دست و پای حیوان به‌عنوان بی‌حرکت شدن محسوب گردید. کل زمان انجام شنا 6 دقیقه بود که دو دقیقه اول جهت سازگاری موش با شرایط موجود در نظر گرفته شد و 4 دقیقه بعد جهت ثبت زمان بی‌حرکتی با کمک کورنومتر برحسب ثانیه لحاظ شد (13).
آزمون تکمیلی معلق ماندن دم:
این آزمون همانند آزمون شنای اجباری نوعی آزمون درماندگی رفتاری (behavioral despair test) می‌باشد. در این آزمون از پایه‌های فلزی 70 سانتیمتری استفاده شد و با کمک آن موش توسط یک بند 50 سانتیمتری از دم آویزان شد. تست با یک حرکت شدید موش آغاز می‌شد. زمانی که حیوان کاملاً بی‌حرکت، غیرفعال و بدون عکس‌العمل بود به‌عنوان زمان بی‌حرکتی در نظر گرفته شد. کل زمان معلق بودن دم در اینجا نیز 6 دقیقه بود که 2 دقیقه ابتدایی برای سازگاری موش با محیط و در 4 دقیقه بعد مدت‌زمان بی‌حرکتی برحسب ثانیه توسط کورنومتر لحاظ شد (13).
پس از پایان تست‌های رفتاری، موش‌ها عمیقاً با کلروفرم بی‌هوش شده و با استفاده از قیچی، سر موش‌ها جداشده و جمجمه آن‌ها برداشته شد تا از مغز موش‌ها برای انجام آزمایش‌های بیوشیمیایی استفاده شود.
پس از پایان تست‌های رفتاری، موش‌ها عمیقاً با کلروفرم بی‌هوش شده و با استفاده از قیچی، سر موش‌ها جداشده و جمجمه آن‌ها برداشته شد تا از مغز موش‌ها برای انجام آزمایش‌های بیوشیمیایی استفاده شود.
ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مغز:
جهت اندازه‌گیری این ظرفیت از محلول‌های زیر استفاده شد. محلول بافر شامل 55/1 میلی‌لیتر استات سدیم و 8 میلی‌لیتر اسید استیک غلیظ که با آب مقطر به حجم 500 میلی‌لیتر رسانده شد، محلول کلرید آهن شامل 270 میلی‌گرم کلرید آهن که با آب مقطر به حجم 50 میلی‌لیتر رسانده شد و محلول تری‌آذین شامل 47 میلی‌گرم تری‌آذین که در 40 میلی‌لیتر اسیدکلریدریک 40 میلی‌مولار حل شد. 10 میلی‌لیتر از محلول بافر، 1 میلی‌لیتر محلول کلرید آهن و 1 میلی‌لیتر محلول تری‌آذین باهم مخلوط شدند. سپس 25 میکرولیتر از نمونه مغز (نواحی هیپوکمپ و کورتکس فرونتال) هموژنه شده و به 5/1 میلی‌لیتر از مخلوط 3 محلول فوق اضافه‌شده و به مدت 10 دقیقه در دمای 37 درجه سانتی‌گراد قرار گرفت و جذب نوری آن در طول‌موج 593 نانومتر ثبت گردید (15-14).
سنجش مالون دی‌آلدئید مغز:
حدود 1 گرم از بافت مغز (نواحی هیپوکمپ و کورتکی فرونتال) در محلول کلرید پتاسیم 2/5درصد به نسبت وزنی 10درصد (وزنی-حجمی) هموژنیزه شد و در دمای حدود 37 درجه سانتی‌گراد در یک شیکر به مدت یک ساعت انکوبه شد. پس‌ازآن 1 میلی‌لیتر تتراکلرواستیک اسید 5درصد به همراه 1 میلی‌لیتر تیوباربیتوریک اسید 67درصد به آن اضافه شد و به‌خوبی مخلوط شد. سپس به لوله ساتریفوژ منتقل‌شده و در دور 2000 به مدت 15 دقیقه سانتریفوژ شد. پس‌ازآن محلول رویی به لوله دیگری منتقل‌شده و در حمام آب جوش قرار گرفت و پس از سرد شدن با دستگاه اسپکتروفتومتر در 535 نانومتر جذب نوری آن ثبت شد (15-14).
تجزیه‌وتحلیل داده‌های خام جمع‌آوری‌شده در نرم‌افزار SPSS نسخه 20 انجام شد. جهت تعیین اختلاف معنادار بین گروه‌ها از آنالیز واریانس یک‌طرفه و جهت مقایسه میانگین‌ها از آزمون توکی با سطح احتمال 0/05>p استفاده شد.
تجزیه‌وتحلیل داده‌های خام جمع‌آوری‌شده در نرم‌افزار SPSS نسخه 20 انجام شد. جهت تعیین اختلاف معنادار بین گروه‌ها از آنالیز واریانس یک‌طرفه و جهت مقایسه میانگین‌ها از آزمون توکی با سطح احتمال 0/05>p استفاده شد.
یافته‌ها
نتایج تست شنای اجباری:
.png)
تأثیر تجویز دوزهای مختلف ژل رویال بر مدت‌زمان بی‌حرکتی در تست شنای اجباری در شکل شماره 1 نشان داده شده است. همان‌طور که ملاحظه می‌شود تزریق رزرپین در گروه کنترل منفی 18 ساعت قبل از تست شنای اجباری، مدت‌زمان بی‌حرکتی را به‌طور معناداری (0/001>p) نسبت به گروه کنترل افزایش داد. تجویز ژل رویال در غلظت‌های 200 (0/05>p) و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم (0/001>p)، 18 ساعت بعد از تزریق رزرپین و یک ساعت قبل از تست شنای اجباری مدت‌زمان بی‌حرکتی را به‌طور معناداری نسبت به گروه کنترل منفی کاهش داد.
شکل (1): اثر دوزهای مختلف ژل رویال، رزرپین و فلوکستین بر رفتار بی‌حرکتی در آزمون شنای اجباری موش‌های کوچک آزمایشگاهی نر
نتایج به‌صورت میانگین ± انحراف معیار ارائه شده است.
نتایج به‌صورت میانگین ± انحراف معیار ارائه شده است.
** (0/001>p) نشان‌دهنده اختلاف معنادار بین گروه کنترل منفی با گروه کنترل.
# (0/05>p) و ### (0/001>p) نشان‌دهنده اختلاف معنادار بین گروه‌های مختلف با گروه کنترل منفی.
نتایج تست معلق ماندن دم:
تأثیر تجویز دوزهای مختلف ژل رویال بر مدت‌زمان بی‌حرکتی در تست معلق ماندن دم در شکل شماره 2 نشان داده شده است. همان‌طور که ملاحظه می‌شود تزریق رزرپین در گروه کنترل منفی 18 ساعت قبل از انجام این تست، مدت‌زمان بی‌حرکتی را به‌طور معناداری (0/001>p) نسبت به گروه کنترل افزایش داد. تجویز ژل رویال در غلظت‌های 200 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم، 18 ساعت بعد از تزریق رزرپین و یک ساعت قبل از تست شنای اجباری مدت‌زمان بی‌حرکتی را به‌طور معناداری (0/001>p) نسبت به گروه کنترل منفی کاهش داد.
تأثیر تجویز دوزهای مختلف ژل رویال بر مدت‌زمان بی‌حرکتی در تست معلق ماندن دم در شکل شماره 2 نشان داده شده است. همان‌طور که ملاحظه می‌شود تزریق رزرپین در گروه کنترل منفی 18 ساعت قبل از انجام این تست، مدت‌زمان بی‌حرکتی را به‌طور معناداری (0/001>p) نسبت به گروه کنترل افزایش داد. تجویز ژل رویال در غلظت‌های 200 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم، 18 ساعت بعد از تزریق رزرپین و یک ساعت قبل از تست شنای اجباری مدت‌زمان بی‌حرکتی را به‌طور معناداری (0/001>p) نسبت به گروه کنترل منفی کاهش داد.
شکل (2): اثر دوزهای مختلف ژل رویال، رزرپین و فلوکستین بر رفتار بی‌حرکتی در آزمون معلق ماندن دم موش‌های کوچک آزمایشگاهی نر. نتایج به‌صورت میانگین ± انحراف معیار ارائه شده است.
** (0/001>p) نشان‌دهنده اختلاف معنادار بین گروه کنترل منفی با گروه کنترل.
### (0/001>p) نشان‌دهنده اختلاف معنادار بین گروه‌های مختلف با گروه کنترل منفی.
** (0/001>p) نشان‌دهنده اختلاف معنادار بین گروه کنترل منفی با گروه کنترل.
### (0/001>p) نشان‌دهنده اختلاف معنادار بین گروه‌های مختلف با گروه کنترل منفی.
نتایج سنجش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مغز:
تأثیر تجویز دوزهای مختلف ژل رویال بر ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مغز در شکل شماره 3 نشان داده شده است. همان‌طور که ملاحظه می‌شود گروه کنترل منفی ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مغز را به‌طور معناداری (0/001>p) نسبت به گروه کنترل کاهش داد. تجویز ژل رویال در غلظت‌های 200 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مغز را به‌طور معناداری (0/001>p) نسبت به گروه کنترل منفی افزایش داد.
تأثیر تجویز دوزهای مختلف ژل رویال بر ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مغز در شکل شماره 3 نشان داده شده است. همان‌طور که ملاحظه می‌شود گروه کنترل منفی ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مغز را به‌طور معناداری (0/001>p) نسبت به گروه کنترل کاهش داد. تجویز ژل رویال در غلظت‌های 200 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مغز را به‌طور معناداری (0/001>p) نسبت به گروه کنترل منفی افزایش داد.
شکل (3): اثر دوزهای مختلف ژل رویال، رزرپین و فلوکستین بر ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مغز موش‌های کوچک آزمایشگاهی نر.
نتایج به‌صورت میانگین ± انحراف معیار ارائه شده است.
** (0/001>p) نشان‌دهنده اختلاف معنادار بین گروه کنترل منفی با گروه کنترل.
### (0/001>p) نشان‌دهنده اختلاف معنادار بین گروه‌های مختلف با گروه کنترل منفی.
نتایج سنجش مالون دی‌آلدئید مغز:
تأثیر تجویز دوزهای مختلف ژل رویال بر میزان مالون دی‌آلدئید مغز در شکل شماره 4 نشان داده شده است. همان‌طور که ملاحظه می‌شود گروه کنترل منفی 18 ساعت قبل از انجام این تست سطح مالون‌دی‌آلدئید مغز را به‌طور معناداری (0/001>p) نسبت به گروه کنترل افزایش داد. تجویز ژل رویال در غلظت‌های 200 (0/01>p) و 400 (0/001>p) میلی‌گرم بر کیلوگرم مشابه گروه کنترل مثبت (0/001>p)، سطح مالون‌دی‌آلدئید مغز را به‌طور معناداری نسبت به گروه کنترل منفی کاهش داد.
تأثیر تجویز دوزهای مختلف ژل رویال بر میزان مالون دی‌آلدئید مغز در شکل شماره 4 نشان داده شده است. همان‌طور که ملاحظه می‌شود گروه کنترل منفی 18 ساعت قبل از انجام این تست سطح مالون‌دی‌آلدئید مغز را به‌طور معناداری (0/001>p) نسبت به گروه کنترل افزایش داد. تجویز ژل رویال در غلظت‌های 200 (0/01>p) و 400 (0/001>p) میلی‌گرم بر کیلوگرم مشابه گروه کنترل مثبت (0/001>p)، سطح مالون‌دی‌آلدئید مغز را به‌طور معناداری نسبت به گروه کنترل منفی کاهش داد.
شکل (4): اثر دوزهای مختلف ژل رویال، رزرپین و فلوکستین بر سطح مالون دی‌آلدئید مغز موش‌های کوچک آزمایشگاهی نر.
نتایج به‌صورت میانگین ± انحراف معیار ارائه شده است.
** (0/001>p) نشان‌دهنده اختلاف معنادار بین گروه کنترل منفی با گروه کنترل.
## (0/01>p) و ### (0/001>p) نشان‌دهنده اختلاف معنادار بین گروه‌های مختلف با گروه کنترل منفی.
نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان داد که ژل رویال در غلظت‌های 200 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن دارای اثرات ضدافسردگی در موش‌های تحت مسمومیت با رزرپین می‌باشد.
همان‌طور که انتظار می‌رفت تزریق رزرپین موجب القای رفتارهای افسردگی شد و مدت‌زمان بی‌حرکتی را در هر دو تست شنای اجباری و تست معلق ماندن دم در موش‌های سوری نر افزایش داد که با مطالعات قبلی هم‌خوانی دارد (15-14-13). در مطالعه حاضر مدت‌زمان بی‌حرکتی توسط فلوکستین و ژل رویال با غلظت‌های 200 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم در موش‌های رزرپینه شده کاهش یافت. در مطالعات قبلی اثرات برخی ترکیبات طبیعی ازجمله عصاره شبدر قرمز (12)، اسانس بومادران (15)، اسانس اسطوخودوس(16) و بادرنجوبه (17) نتایج مشابهی را در پی داشته‌اند. رزرپین یک آلکالوئید مشتق از گیاه راولفیا سرپنتینا (Rauvolfia serpentina) گیاهی از خانواده خرزهره (Apocynaceae) است و به‌عنوان یک مهارکننده بازجذب مونوآمینی عمل می‌نماید که با تخلیه مونوآمین‌ها در مغز، قادر به القای علائم افسردگی در جوندگان آزمایشگاهی می‌باشد. از رزرپین به‌عنوان یک مدل پیشرفته در القای افسردگی در مطالعات جوندگان آزمایشگاهی استفاده می‌گردد (18). بسیاری از گزارش‌ها نشان می‌دهند که اغلب علائم افسردگی به علت کاهش نوروترانسمیترهای مونوآمینی سروتونین، اپینفرین، نوراپینفرین و دوپامین در مغز می‌باشد و اغلب داروهای ضدافسردگی ازجمله ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای (TCA)، مهارکننده‌های مونوآمین‌اکسیداز (MAOI) و مهارکننده‌های بازجذب انتخابی سروتونین (SSRI) مثل فلوکستین نیز با افزایش سطوح این نوروترانسمیترها در مغز افسردگی را کاهش می‌دهند(19).
در این مطالعه، القای افسردگی توسط رزرپین موجب کاهش معنادار ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مغز و افزایش معنادار سطح مالون‌دی‌آلدئید مغز شد. تجویز ژل رویال در غلظت‌های 200 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم نیز مشابه با داروی فلوکستین موجب افزایش معنادار ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مغز و کاهش سطح مالون دی‌آلدئید (یک مارکر پراکسیداسیون لیپیدی) مغز موش‌های رزرپینه شد. در برخی مطالعات قبلی رزرپین موجب کاهش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و افزایش آنزیم‌های اکسیدانی شده است. در مطالعه‌ای تزریق رزرپین با افزایش پراکسیداسیون لیپیدی و کاهش آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت ازجمله سوپراکسیداز دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT) و گلوتاتیون ردوکتاز (GSH) موجب القای استرس اکسیداسیون در مغز موش‌های سوری شد(20). در مطالعات دیگری تزریق رزرپین علاوه بر افزایش مدت‌زمان بی‌حرکتی در تست شنای اجباری و القای افسردگی موجب افزایش مالون‌دی‌آلدئید در مغز موش‌ها شده است (16-12). در یک مطالعه انسانی نیز مشاهده‌شده که بیماران دچار افسردگی، دارای سطح پراکسیداسیون لیپیدی بیشتر و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی کمتری در مقایسه با افراد سالم می‌باشند (21).
ژل رویال یک ماده مغذی و سرشار از ترکیبات مختلف مفید برای انسان است. ژل رویال به‌عنوان یک ماده غنی از پروتئین و اسیدهای آمینه به‌ویژه اسیدهای آمینه ضروری است که دارای کارکرد قابل‌توجه فارماکولوژیکی و در ارتقا سلامتی انسان است. ازجمله اسیدهای آمینه‌ای که به مقدار قابل‌توجهی در ژل رویال وجود دارند تیروزین و فنیل الانین به‌عنوان پیش‌ساز نوروترانسمیترهای مونوآمینی دوپامین و اپینفرین و اسیدآمینه ضروری تریپتوفان که به‌عنوان پیش ساز سروتونین و همینطور در سنتز کوانزیم‌هایی مثل نیاسین مؤثر است. ساساکی نشان داد که رویال ژل نه تنها دارای مقادیر قابل‌توجهی از اسیدآمینه ضروری تیروزین می‌باشد بلکه دارای اسیدهای آمینه دیگری است که می‌توانند به تیروزین تبدیل شوند (22). پیرزانوسکا و همکاران نشان دادند که ژل رویال علاوه بر بهبود حافظه فضایی در رت‌های نر، سطح مونوآمین‌های سروتونین و دوپامین و متابولیت‌های آن‌ها را در کورتکس پری‌فرونتال و استریاتوم افزایش می‌دهد (23). بنابراین ژل رویال ممکن است با افزایش سطح مونوآمین‌های مغز افسردگی را کاهش دهد. به‌علاوه هاتوری و همکاران نشان دادند که ژل رویال دارای ترکیباتی است که تمایز همه انواع سلول‌های مغزی را تسهیل می‌کند و با اثر بر تقویت طولانی‌مدت هیپوکمپ، بازیابی مهارت‌های شناختی در موش را تقویت می‌کند (25-24).
در تحقیق دیگری نشان داده شد که تجویز ژل رویال در رت‌های تحت مسمومیت نوروتوکسیک با tartrazine (نوعی رنگ مصنوعی با کاربرد در صنایع غذایی) دارای پتانسیل افزایش دهندگی سطوح نوروترانسمیترهای مونوآمینی بوده و همینطور ظرفیت آنتی‌اکسیدانتی مغز موش‌ها نیز افزایش یافت. این محققان بیان کردند که ممکن است این خاصیت مربوط به یک ترکیب منحصر به فرد بنام 10-هیدروکسی-2 دکانوئیک اسید (10H2DA) نوعی اسید چرب اشباع نشده موجود در ژل رویال باشد. همینطور نشان داده شده که این ترکیب به علت کوچک بودن به سهولت از سدخونی مغزی عبور کرده و نورونزایی را تقویت می‌کند (11). ایتو و همکاران نشان دادند که 10H2DA دارای اثرات ضدافسردگی در موش‌ها می‌باشد(26). مطالعات نشان داده‌اند که 10H2DA نوروژنزیس را افزایش می‌دهد و سطح فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز (BDNF) را نیز افزایش می‌دهد(27). مطالعات نشان داده‌اند که احتمالاً استرس با کاهش نوروژنزیس در هیپوکمپ در بیماران افسرده، هیپوکمپ کوچک‌تر از افراد سالم می‌باشد و با تیمار داروهای ضدافسردگی افزایش می‌یابد. همینطور سطح BDNF در هیپوکمپ بیماران افسرده کاهش یافته و با تیمار داروهای ضدافسردگی افزایش می‌یابد(31-30-29-28). داروهای ضدافسردگی سطح رونویسی از BDNF را افزایش می‌دهند(32). همینطور ترانس2- دکانوئیک اسید اتیل استر از دیگر ترکیبات موجود در ژل رویال بیان mRNA ژن BDNF و نوروتروفین-3 و همینطور پروتئین‌های مختص سیناپس ازجمله synaptophysin، synapsin-1 و syntaxin را افزایش می‌دهد(33).
در مطالعه دیگری Aslan و همکاران نشان دادند که ژل رویال دارای اثرات بهبود دهندگی استرس اکسیداتیو و محافظت از سمیت عصبی است. آن‌ها نشان دادند که تجویز ژل رویال از آسیب نورونی ثانویه پس از آسیب نخاعی در خرگوش می‌کاهد. در این تخقیق محققان دریافتند که ژل رویال از پراکسیداسیون لیپیدی جلوگیری کرده و سطوح سیستم دفاعی آنتی اکسیدانت آنزیمی و غیرآنزیمی را تقویت نموده است. به‌علاوه تیمار ژل رویال به‌طور معناداری تعداد سلول‌های آپوپتوتیک را کاهش داد. این محققان پیشنهاد کردند که سطوح بالای آسکوربیک اسید موجود در ژل رویال ممکن است باعث اثرات محافظت عصبی در مقابله با اثرات استرس اکسیداتیو شده باشد (34). مطالعات نشان داده‌اند که افراد افسرده، کمبود ویتامین C دارند و تجویز ویتامین C در مدل‌های آزمایشگاهی، حیوانی افسردگی را کاهش می‌دهد (35-36).
بنابراین ممکن است بخشی از اثرات مفید ژل رویال در کاهش افسردگی از راه افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانت مغز و افزایش تولید نوروترانسمیترهای مونوآمینی صورت گیرد و ممکن است بخش دیگر آن از راه نورونزایی نیز انجام شود که نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. درمجموع نتایج این مطالعه نشان داد که ژل رویال در مدل ایجاد افسردگی تحت مسمومیت با رزرپین در موش‌های کوچک آزمایشگاهی دارای اثرات ضدافسردگی می‌باشد که این اثرات را احتمالاً به‌واسطه ترکیبات موجود در آن ازجمله اسیدهای آمینه پیش ساز مونوآمین‌ها، 10-هیدروکسی-2 دکانوئیک اسید، ویتامین C و غیره دارا می‌باشد که نیاز به تحقیقات بیشتری دارند. مطابق با پیش‌بینی‌های مطالعات اخیر نتایج ما نشان داد که ژل رویال اثرات مفیدی بر کاهش اختلالات افسردگی ایجاد شده توسط رزرپین دارد و ممکن است بتواند به‌عنوان ابزاری نوید بخش برای تقویت عملکرد عصبی و در نتیجه بهبود فرآیندهای عصبی، حافظه و شناخت و خلق و خو باشد. ازآنجایی‌که طی این مطالعه مشخص گردید تجویز رزرپین سبب بروز رفتارهای شبه افسردگی و اضطرابی در موش‌های آزمایشگاهی می‌گردد؛ لذا مدل تخریب عصبی القا شده بارزرپین می‌تواند به‌عنوان یک مدل پایدار در مطالعه اختلالات رفتاری ناشی از بیماری افسردگی مورد بررسی قرار گیرد و مدل معتبری برای بررسی فرضیات آن باشد همچنین مطالعه حاضر با بررســی اثر آنتی‌اکسیدانی و ضدافسردگی ژل رویال نشان داد که مصـرف ژل رویال قابلیت تعدیل خلق را در مدل حاضر دارد و می‌تواند به‌عنوان یک روش سودمند مورداستفاده قرار گیرد. مطالعه حاضر ارزش زیادی در مطالعات ضدافسردگی دارد و در آینده با مطالعات بیشتر ممکن است از ژل رویال به‌عنوان یک مکمل غذایی یا دارویی در جهت درمان علائم اختلالات افسردگی استفاده نمود.
تشکر و قدردانی
همان‌طور که انتظار می‌رفت تزریق رزرپین موجب القای رفتارهای افسردگی شد و مدت‌زمان بی‌حرکتی را در هر دو تست شنای اجباری و تست معلق ماندن دم در موش‌های سوری نر افزایش داد که با مطالعات قبلی هم‌خوانی دارد (15-14-13). در مطالعه حاضر مدت‌زمان بی‌حرکتی توسط فلوکستین و ژل رویال با غلظت‌های 200 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم در موش‌های رزرپینه شده کاهش یافت. در مطالعات قبلی اثرات برخی ترکیبات طبیعی ازجمله عصاره شبدر قرمز (12)، اسانس بومادران (15)، اسانس اسطوخودوس(16) و بادرنجوبه (17) نتایج مشابهی را در پی داشته‌اند. رزرپین یک آلکالوئید مشتق از گیاه راولفیا سرپنتینا (Rauvolfia serpentina) گیاهی از خانواده خرزهره (Apocynaceae) است و به‌عنوان یک مهارکننده بازجذب مونوآمینی عمل می‌نماید که با تخلیه مونوآمین‌ها در مغز، قادر به القای علائم افسردگی در جوندگان آزمایشگاهی می‌باشد. از رزرپین به‌عنوان یک مدل پیشرفته در القای افسردگی در مطالعات جوندگان آزمایشگاهی استفاده می‌گردد (18). بسیاری از گزارش‌ها نشان می‌دهند که اغلب علائم افسردگی به علت کاهش نوروترانسمیترهای مونوآمینی سروتونین، اپینفرین، نوراپینفرین و دوپامین در مغز می‌باشد و اغلب داروهای ضدافسردگی ازجمله ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای (TCA)، مهارکننده‌های مونوآمین‌اکسیداز (MAOI) و مهارکننده‌های بازجذب انتخابی سروتونین (SSRI) مثل فلوکستین نیز با افزایش سطوح این نوروترانسمیترها در مغز افسردگی را کاهش می‌دهند(19).
در این مطالعه، القای افسردگی توسط رزرپین موجب کاهش معنادار ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مغز و افزایش معنادار سطح مالون‌دی‌آلدئید مغز شد. تجویز ژل رویال در غلظت‌های 200 و 400 میلی‌گرم بر کیلوگرم نیز مشابه با داروی فلوکستین موجب افزایش معنادار ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مغز و کاهش سطح مالون دی‌آلدئید (یک مارکر پراکسیداسیون لیپیدی) مغز موش‌های رزرپینه شد. در برخی مطالعات قبلی رزرپین موجب کاهش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و افزایش آنزیم‌های اکسیدانی شده است. در مطالعه‌ای تزریق رزرپین با افزایش پراکسیداسیون لیپیدی و کاهش آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت ازجمله سوپراکسیداز دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT) و گلوتاتیون ردوکتاز (GSH) موجب القای استرس اکسیداسیون در مغز موش‌های سوری شد(20). در مطالعات دیگری تزریق رزرپین علاوه بر افزایش مدت‌زمان بی‌حرکتی در تست شنای اجباری و القای افسردگی موجب افزایش مالون‌دی‌آلدئید در مغز موش‌ها شده است (16-12). در یک مطالعه انسانی نیز مشاهده‌شده که بیماران دچار افسردگی، دارای سطح پراکسیداسیون لیپیدی بیشتر و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی کمتری در مقایسه با افراد سالم می‌باشند (21).
ژل رویال یک ماده مغذی و سرشار از ترکیبات مختلف مفید برای انسان است. ژل رویال به‌عنوان یک ماده غنی از پروتئین و اسیدهای آمینه به‌ویژه اسیدهای آمینه ضروری است که دارای کارکرد قابل‌توجه فارماکولوژیکی و در ارتقا سلامتی انسان است. ازجمله اسیدهای آمینه‌ای که به مقدار قابل‌توجهی در ژل رویال وجود دارند تیروزین و فنیل الانین به‌عنوان پیش‌ساز نوروترانسمیترهای مونوآمینی دوپامین و اپینفرین و اسیدآمینه ضروری تریپتوفان که به‌عنوان پیش ساز سروتونین و همینطور در سنتز کوانزیم‌هایی مثل نیاسین مؤثر است. ساساکی نشان داد که رویال ژل نه تنها دارای مقادیر قابل‌توجهی از اسیدآمینه ضروری تیروزین می‌باشد بلکه دارای اسیدهای آمینه دیگری است که می‌توانند به تیروزین تبدیل شوند (22). پیرزانوسکا و همکاران نشان دادند که ژل رویال علاوه بر بهبود حافظه فضایی در رت‌های نر، سطح مونوآمین‌های سروتونین و دوپامین و متابولیت‌های آن‌ها را در کورتکس پری‌فرونتال و استریاتوم افزایش می‌دهد (23). بنابراین ژل رویال ممکن است با افزایش سطح مونوآمین‌های مغز افسردگی را کاهش دهد. به‌علاوه هاتوری و همکاران نشان دادند که ژل رویال دارای ترکیباتی است که تمایز همه انواع سلول‌های مغزی را تسهیل می‌کند و با اثر بر تقویت طولانی‌مدت هیپوکمپ، بازیابی مهارت‌های شناختی در موش را تقویت می‌کند (25-24).
در تحقیق دیگری نشان داده شد که تجویز ژل رویال در رت‌های تحت مسمومیت نوروتوکسیک با tartrazine (نوعی رنگ مصنوعی با کاربرد در صنایع غذایی) دارای پتانسیل افزایش دهندگی سطوح نوروترانسمیترهای مونوآمینی بوده و همینطور ظرفیت آنتی‌اکسیدانتی مغز موش‌ها نیز افزایش یافت. این محققان بیان کردند که ممکن است این خاصیت مربوط به یک ترکیب منحصر به فرد بنام 10-هیدروکسی-2 دکانوئیک اسید (10H2DA) نوعی اسید چرب اشباع نشده موجود در ژل رویال باشد. همینطور نشان داده شده که این ترکیب به علت کوچک بودن به سهولت از سدخونی مغزی عبور کرده و نورونزایی را تقویت می‌کند (11). ایتو و همکاران نشان دادند که 10H2DA دارای اثرات ضدافسردگی در موش‌ها می‌باشد(26). مطالعات نشان داده‌اند که 10H2DA نوروژنزیس را افزایش می‌دهد و سطح فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز (BDNF) را نیز افزایش می‌دهد(27). مطالعات نشان داده‌اند که احتمالاً استرس با کاهش نوروژنزیس در هیپوکمپ در بیماران افسرده، هیپوکمپ کوچک‌تر از افراد سالم می‌باشد و با تیمار داروهای ضدافسردگی افزایش می‌یابد. همینطور سطح BDNF در هیپوکمپ بیماران افسرده کاهش یافته و با تیمار داروهای ضدافسردگی افزایش می‌یابد(31-30-29-28). داروهای ضدافسردگی سطح رونویسی از BDNF را افزایش می‌دهند(32). همینطور ترانس2- دکانوئیک اسید اتیل استر از دیگر ترکیبات موجود در ژل رویال بیان mRNA ژن BDNF و نوروتروفین-3 و همینطور پروتئین‌های مختص سیناپس ازجمله synaptophysin، synapsin-1 و syntaxin را افزایش می‌دهد(33).
در مطالعه دیگری Aslan و همکاران نشان دادند که ژل رویال دارای اثرات بهبود دهندگی استرس اکسیداتیو و محافظت از سمیت عصبی است. آن‌ها نشان دادند که تجویز ژل رویال از آسیب نورونی ثانویه پس از آسیب نخاعی در خرگوش می‌کاهد. در این تخقیق محققان دریافتند که ژل رویال از پراکسیداسیون لیپیدی جلوگیری کرده و سطوح سیستم دفاعی آنتی اکسیدانت آنزیمی و غیرآنزیمی را تقویت نموده است. به‌علاوه تیمار ژل رویال به‌طور معناداری تعداد سلول‌های آپوپتوتیک را کاهش داد. این محققان پیشنهاد کردند که سطوح بالای آسکوربیک اسید موجود در ژل رویال ممکن است باعث اثرات محافظت عصبی در مقابله با اثرات استرس اکسیداتیو شده باشد (34). مطالعات نشان داده‌اند که افراد افسرده، کمبود ویتامین C دارند و تجویز ویتامین C در مدل‌های آزمایشگاهی، حیوانی افسردگی را کاهش می‌دهد (35-36).
بنابراین ممکن است بخشی از اثرات مفید ژل رویال در کاهش افسردگی از راه افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانت مغز و افزایش تولید نوروترانسمیترهای مونوآمینی صورت گیرد و ممکن است بخش دیگر آن از راه نورونزایی نیز انجام شود که نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. درمجموع نتایج این مطالعه نشان داد که ژل رویال در مدل ایجاد افسردگی تحت مسمومیت با رزرپین در موش‌های کوچک آزمایشگاهی دارای اثرات ضدافسردگی می‌باشد که این اثرات را احتمالاً به‌واسطه ترکیبات موجود در آن ازجمله اسیدهای آمینه پیش ساز مونوآمین‌ها، 10-هیدروکسی-2 دکانوئیک اسید، ویتامین C و غیره دارا می‌باشد که نیاز به تحقیقات بیشتری دارند. مطابق با پیش‌بینی‌های مطالعات اخیر نتایج ما نشان داد که ژل رویال اثرات مفیدی بر کاهش اختلالات افسردگی ایجاد شده توسط رزرپین دارد و ممکن است بتواند به‌عنوان ابزاری نوید بخش برای تقویت عملکرد عصبی و در نتیجه بهبود فرآیندهای عصبی، حافظه و شناخت و خلق و خو باشد. ازآنجایی‌که طی این مطالعه مشخص گردید تجویز رزرپین سبب بروز رفتارهای شبه افسردگی و اضطرابی در موش‌های آزمایشگاهی می‌گردد؛ لذا مدل تخریب عصبی القا شده بارزرپین می‌تواند به‌عنوان یک مدل پایدار در مطالعه اختلالات رفتاری ناشی از بیماری افسردگی مورد بررسی قرار گیرد و مدل معتبری برای بررسی فرضیات آن باشد همچنین مطالعه حاضر با بررســی اثر آنتی‌اکسیدانی و ضدافسردگی ژل رویال نشان داد که مصـرف ژل رویال قابلیت تعدیل خلق را در مدل حاضر دارد و می‌تواند به‌عنوان یک روش سودمند مورداستفاده قرار گیرد. مطالعه حاضر ارزش زیادی در مطالعات ضدافسردگی دارد و در آینده با مطالعات بیشتر ممکن است از ژل رویال به‌عنوان یک مکمل غذایی یا دارویی در جهت درمان علائم اختلالات افسردگی استفاده نمود.
ایـن مطالعـه بخشـی از طـرح تحقیقـاتی می‌باشد کـه بـا حمایـت معاونـت پژوهشـی دانشگاه پیام نور انجام شده است، بدینوسـیله از تمـام افرادی که در انجام ایـن تحقیـق همکـاری نموده‌اند کمال تشکر و قدردانی به عمل می‌آید.
نوع مطالعه: پژوهشي(توصیفی- تحلیلی) |
موضوع مقاله:
فیزیولوژی
فهرست منابع
1. Kukuia KKE, Mante PK, Woode E, Ameyaw EO, Adongo DW. Antidepressant effects of mallotus oppositifolius in acute murine models. Int Sch Res Not 2014;2014. [DOI:10.1155/2014/324063] [PMID] [PMCID]
2. Wilson E, Lader M. A review of the management of antidepressant discontinuation symptoms. Ther Adv Psychopharmacol 2015;5(6):357-68. [DOI:10.1177/2045125315612334] [PMID] [PMCID]
3. Montazeri A, Mousavi SJ, Omidvari S, Tavousi M, Hashemi A, Rostami T. Depression in Iran: a systematic review of the literature (2000-2010). Payesh 2013;12(6):567-94. [Google Scholar]
4. Spence R, Roberts A, Ariti C, Bardsley M. Focus on: antidepressant prescribing. Heal Found Nuff Trust 2014 [URL]
5. Onasanwo SA, Chatterjee M, Palit G. Antidepressant and anxiolytic potentials of dichloromethane fraction from Hedranthera barteri. Afr J Biomed Res 2010;13(1):76-81. [Google Scholar]
6. de Oliveira MR, Chenet AL, Duarte AR, Scaini G, Quevedo J. Molecular mechanisms underlying the anti-depressant effects of resveratrol: a review. Mol Neurobiol 2018;55:4543-59. [DOI:10.1007/s12035-017-0680-6] [PMID]
7. Nakajima Y, Tsuruma K, Shimazawa M, Mishima S, Hara H. Comparison of bee products based on assays of antioxidant capacities. BMC Complement Altern Med 2009;9(1):1-9. [DOI:10.1186/1472-6882-9-4] [PMID] [PMCID]
8. Hashimoto M, Kanda M, Ikeno K, Hayashi Y, Nakamura T, Ogawa Y, et al. Oral administration of royal jelly facilitates mRNA expression of glial cell line-derived neurotrophic factor and neurofilament H in the hippocampus of the adult mouse brain. Biosci Biotechnol Biochem 2005;69(4):800-5. [DOI:10.1271/bbb.69.800] [PMID]
9. Sofiabadi M, Esmaeili M, Haghdoost-Yazdi H, Aali M. The effect of royal jelly on the learning and memory of streptozotocin-diabetic male rats. J Ardabil Univ Med Sci 2017;17(3):324-33. [Google Scholar]
10. Jie H, Li PM, Zhao GJ, Feng XL, Zeng DJ, Zhang CL, et al. Amino acid composition of royal jelly harvested at different times after larval transfer. Genet Mol Res 2016;15(3). [DOI:10.4238/gmr.15038306] [PMID]
11. Mohamed AA-R, Galal AAA, Elewa YHA. Comparative protective effects of royal jelly and cod liver oil against neurotoxic impact of tartrazine on male rat pups brain. Acta Histochem 2015;117(7):649-58. [DOI:10.1016/j.acthis.2015.07.002] [PMID]
12. Rabiei Z, Movahedi E, Rafieian Kopaei M, Lorigooini Z. Antidepressant effects of Trifolium pratense hydroalcholic extract in mice. Iran J Physiol Pharmacol 2018;2(1):24-33. [Google Scholar]
13. Rabiei Z, Mokhtari S, Babaei F, Rafieian-Kopaei M. Effect of kombucha tea on depression and motor activity in mice. J Med Plants 2017;16(61):156-66. [Google Scholar]
14. Samani BH, Khoshtaghaza MH, Lorigooini Z, Minaei S, Zareiforoush H. Analysis of the combinative effect of ultrasound and microwave power on Saccharomyces cerevisiae in orange juice processing. Innov Food Sci Emerg Technol 2015;32:110-5. [DOI:10.1016/j.ifset.2015.09.015]
15. Lori-Gooini Z, Rabiei Z, Farhadi B, Bijad E, Azomon E, Rafieian-Kopaei M. Investigation of chemical compounds and effects of Achilea wilhelmsii L essential oil on antioxidant and malondialdehyde levels of serum and brains of reserpined mice. Iran J Physiol Pharmacol 2018;2(3):166-76. [Google Scholar]
16. Hashemi SF, Namjou A, Ghasemi PA, Lorigooini Z, Rafieian KM, Gholami AM. Antidepressant-like effect of Lavandula angustifolia Mill and Citrus aurantium Duh essential oils with forced swimming test in reserpinized mice balb/c. 2017 [URL]
17. Emamghoreishi M, Talebianpour MS. Antidepressant effect of Melissa officinalis in the forced swimming test. DARU J Pharm Sci 2015;17(1):42-7. [Google Scholar]
18. Ikram H, Haleem DJ. Repeated treatment with reserpine as a progressive animal model of depression. Pak J Pharm Sci 2017;30(3). [Google Scholar]
19. Hillhouse TM, Porter JH. A brief history of the development of antidepressant drugs: from monoamines to glutamate. Exp Clin Psychopharmacol 2015;23(1):1. [DOI:10.1037/a0038550] [PMID] [PMCID]
20. Dwivedi G, Tomar V. Protective effect of Ipomoea aquatica against reserpine induced oxidative stress in brain using mice. Int J Basic Clin Pharmacol 2016;5(5):2123-9. [DOI:10.18203/2319-2003.ijbcp20163248]
21. Sarandol A, Sarandol E, Eker SS, Erdinc S, Vatansever E, Kirli S. Major depressive disorder is accompanied with oxidative stress: short‐term antidepressant treatment does not alter oxidative-antioxidative systems. Hum Psychopharmacol Clin Exp 2007;22(2):67-73. [DOI:10.1002/hup.829] [PMID]
22. Sasaki K. Nutrition and dopamine: An intake of tyrosine in royal jelly can affect the brain levels of dopamine in male honeybees (Apis mellifera L.). J Insect Physiol 2016;87:45-52. [DOI:10.1016/j.jinsphys.2016.02.003] [PMID]
23. Pyrzanowska J, Piechal A, Blecharz-Klin K, Joniec-Maciejak I, Graikou K, Chinou I, et al. Long-term administration of Greek Royal Jelly improves spatial memory and influences the concentration of brain neurotransmitters in naturally aged Wistar male rats. J Ethnopharmacol 2014;155(1):343-51. [DOI:10.1016/j.jep.2014.05.032] [PMID]
24. Hattori N, Ohta S, Sakamoto T, Mishima S, Furukawa S. Royal jelly facilitates restoration of the cognitive ability in trimethyltin-intoxicated mice. Evidence-based Complement Altern Med 2011;2011. [DOI:10.1093/ecam/nep029] [PMID] [PMCID]
25. Hattori N, Nomoto H, Mishima S, Inagaki S, Goto M, Sako M, et al. Identification of AMP N1-oxide in royal jelly as a component neurotrophic toward cultured rat pheochromocytoma PC12 cells. Biosci Biotechnol Biochem 2006;70(4):897-906. [DOI:10.1271/bbb.70.897] [PMID]
26. Ito S, Nitta Y, Fukumitsu H, Soumiya H, Ikeno K, Nakamura T, et al. Antidepressant-like activity of 10-hydroxy-trans-2-decenoic acid, a unique unsaturated fatty acid of royal jelly, in stress-inducible depression-like mouse model. Evidence-Based Complement Altern Med 2012;2012. [DOI:10.1155/2012/139140] [PMID] [PMCID]
27. Ito H, Nakajima A, Nomoto H, Furukawa S. Neurotrophins facilitate neuronal differentiation of cultured neural stem cells via induction of mRNA expression of basic helix‐loop‐helix transcription factors Mash1 and Math1. J Neurosci Res 2003;71(5):648-58. [DOI:10.1002/jnr.10532] [PMID]
28. Gould E, Reeves AJ, Graziano MSA, Gross CG. Neurogenesis in the neocortex of adult primates. Science 1999;286(5439):548-52. [DOI:10.1126/science.286.5439.548] [PMID]
29. Sheline YI. 3D MRI studies of neuroanatomic changes in unipolar major depression: the role of stress and medical comorbidity. Biol Psychiatry 2000;48(8):791-800.
https://doi.org/10.1016/S0006-3223(00)00994-X [DOI:10.1016/s0006-3223(00)00994-x] [PMID]
30. Malberg JE, Eisch AJ, Nestler EJ, Duman RS. Chronic antidepressant treatment increases neurogenesis in adult rat hippocampus. J Neurosci 2000;20(24):9104-10.
https://doi.org/10.1523/JNEUROSCI.20-24-09104.2000 [DOI:10.1523/jneurosci.20-24-09104.2000] [PMID] [PMCID]
31. Duman RS, Heninger GR, Nestler EJ. A molecular and cellular theory of depression. Arch Gen Psychiatry 1997;54(7):597-606. [DOI:10.1001/archpsyc.1997.01830190015002] [PMID]
32. Siuciak JA, Lewis DR, Wiegand SJ, Lindsay RM. Antidepressant-like effect of brain-derived neurotrophic factor (BDNF). Pharmacol Biochem Behav 1997;56(1):131-7.
https://doi.org/10.1016/S0091-3057(96)00169-4 [DOI:10.1016/s0091-3057(96)00169-4] [PMID]
33. Makino A, Iinuma M, Fukumitsu H, Soumiya H, Furukawa Y, Furukawa S. 2-Decenoic acid ethyl ester possesses neurotrophin-like activities to facilitate intracellular signals and increase synapse-specific proteins in neurons cultured from embryonic rat brain. Biomed Res 2010;31(6):379-86. [DOI:10.2220/biomedres.31.379] [PMID]
34. Aslan A, Cemek M, Buyukokuroglu ME, Altunbas K, Bas O, Yurumez Y. Royal jelly can diminish secondary neuronal damage after experimental spinal cord injury in rabbits. Food Chem Toxicol 2012;50(7):2554-9. [DOI:10.1016/j.fct.2012.04.018] [PMID]
35. Mazloom Z, Ekramzadeh M, Hejazi N. Efficacy of supplementary vitamins C and E on anxiety, depression and stress in type 2 diabetic patients: a randomized, single-blind, placebo-controlled trial. Pak J Biol Sci 2013;16(22):1597-600. [DOI:10.3923/pjbs.2013.1597.1600] [PMID]
36. Cocchi P, Silenzi M, Calabri G, Salvi G. Antidepressant effect of vitamin C. Pediatrics 1980;65(4):862-3. [DOI:10.1542/peds.65.4.862] [PMID]
37.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
