پیش زمینه و هدف: اشریشیا کلی تولید کننده توکسین شیگا (STEC)، یک بیماری‌زای نوپدید و مشترک بین انسان و دام است. دامنه‌ی عفونت‌هایی که توسط این باکتری ایجاد می‌شود از اسهال تا سندرم اورمی همولیتیک متغیر است. بر این اساس هدف از این مطالعه شناسایی مولکولی، بررسی الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی اشریشیا کلی‌های تولید کننده توکسین شیگا با منشاء دامی و ارزیابی خواص ضد باکتریایی اسانس‌های آویشن و زنیان علیه آن‌ها می‌باشد.

مواد و روش کار: تعداد 200 نمونه مدفوع گاومیش از مناطق مختلف آذربایجان غربی جمع آوری و با استفاده از فن PCR وجود ژن‌های تولید کننده توکسین شیگا (stx1 و stx2) مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه تعیین الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی نسبت به آنتی بیوتیک‌های مختلف بررسی گردید و نیز تاثیر اسانس‌های آویشن و زنیان بر باکتری فوق به روش انتشار دیسک مورد مطالعه قرار گرفت.

یافته‌ها: از مجموع 190 جدایه اشریشیا کلی تعداد 13 جدایه تولید کننده توکسین شیگا (8/6 درصد) شناسایی شد. سه جدایه (2/23 درصد) حامل هر دو ژن stx1 و stx2، پنج جدایه (4/38 درصد) حامل ژن stx1 و پنج جدایه دیگر (4/38 درصد) حامل ژن stx2 بودند. در بررسی الگوی مقامت آنتی بیوتیکی، تمامی جدایه‌ها دارای مقاومت چندگانه نسبت به اریترومایسین، نئومایسین، استرپتومایسین و آمپی سیلین بودند، و 4/84 درصد سویه‌ها نسبت به تتراسایکلین و سفوتاکسیم حساس بودند.

بحث و نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های حاصل از این بررسی نتیجه گیری می‌شود که در ایران گاومیش می‌تواند به‌عنوان یکی از ذخایر STEC مطرح باشد. همچنین استفاده از اسانس‌های گیاهی مانند آویشن و زنیان با توجه به تاثیر ضدباکتریایی می‌توانند نقش مهمی در پیشگیری از ایجاد سویه‌های مقاوم داشته باشند.

 مجله پزشکی ارومیه، دوره بیست و دوم، شماره سوم، ص 269-262، مرداد وشهریور 1390