دکتر رسول قره ­ آغاجی ­ اصل [1] ، دکتر سقراط فقیه ­ زاده [2] ، دکتر محمدرضا مشکانی [3] ، دکتر انوشیروان کاظم ­ نژاد [4] ، دکتر غلامرضا بابایی [5] ،
دکتر رامک روحی­پور [6] ، دکتر میرفرنود موسوی [7]

  تاریخ دریافت 02/08/86 تاریخ پذیرش 10/11/86

  چکیده

  پیش زمینه و هدف: دیابت یکی از بیماری­های مزمن و غیر واگیر است که شیوع آن در حال افزایش است. یکی از عوارض این بیماری، که بیشتر در
دیابتی­های نوع یک بروز می­ کند، رتینوپاتی است که در صورت عدم تشخیص و درمان زود هنگام، امکان کم بینایی و حتی نابینایی را نیز نتیجه می­دهد. شناخت عوامل مؤثر بر بیماری رتینوپاتی، تشخیص وکنترل آن می­تواند کمک زیادی برای بهبودی و جلوگیری از پیشرفت بیماری نماید.

  مواد و روش کار: این مطالعه از نوع تحلیلی مقطعی می­باشد. تعداد 116 بیمار دیابتی نوع 1،که سن زمان تشخیص دیابت آنها کمتر از 30 سال بود و برای معاینات چشم پزشکی به بیمارستان چشم پزشکی فارابی مراجعه کرده بودند به­صورت تصادفی انتخاب شدند و شدت رتینوپاتی هر دو چشم به­صورت جداگانه معاینه و به چهار طبقه: سالم [8] ، خفیف [9] ، متوسط تا شدید [10] و پرولیفراتیو [11] تقسیم شدند، هم­چنین متغیرهای کمکی (اثرگذار) بر شدت رتینوپاتی برای هر بیمار از طریق معاینه، پرسش و یا مطالعه پرونده بیمار اندازه­گیری شدند.

  یافته­ها : توزیع درصد شدت رتینوپاتی برای چشم چپ، 6/45% سالم، 2/30% خفیف، 51/15% متوسط - شدید و 6/8% پرولیفراتیو و برای چشم راست 24/42% سالم، 03/31% خفیف، 24/17% متوسط - شدید و 48/9% پرولیفراتیو به­دست آمد که همبستگی شدت رتینو پاتی در دو چشم معنی­دار بود
(701/0 = r ، 0001/0 P< ). در تحلیل عوامل مؤثر بر رتینوپاتی، طول مدت بیماری، سن در زمان تشخیص، فشار خون، جنس، شاخص توده بدن، دوز انسولین روزانه، پروتینوری و ادم ماکولای با شدت رتینو پاتی رابطه معنی­دار داشتند و متغیرهای تعداد ضربان نبض، محل سکونت، عیوب انکساری و فشار داخل چشم رابطه معنی­دار یافت نشد.

  بحث و نتیجه­گیری: این مطالعه نشان می­دهد که دیابت نوع 1 با کنترل ضعیف، طولانی مدت بودن بیماری، جنس مرد، فشار خون بالا، شاخص توده بدن، دوز انسولین، وجود پروتینوری و ادم ماکولای از عوامل پیشرفت و ابتلا ی رتینو پاتی محسوب می­شوند که با گزارش­های ارایه شده در مقالات مختلف هم­خوانی دارد. کنترل عوامل سیستمیک و متغیرهای اثرگذار ذکر شده و معاینه منظم توسط متخصصان داخلی و چشم پزشکی جهت کنترل و جلوگیری از بروز و پیشرفت رتینو پاتی دیابتی توصیه می­شود.

  کلید واژه­ها: دیابت 1، رتینوپاتی دیابتی، متغیرهای اثرگذار، تحلیل بیزی، رگرسیون ترتیبی تجمعی

  مجله پزشکی ارومیه، دوره نوزدهم، شماره‌ چهارم، ص 345-340، زمستان 1387

  آدرس مکاتبه : تهران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم پزشکی، گروه آ مار زیستی، تلفن تماس: 88011001-021

  E-mail: Faghihz@modares.ac.ir

  [1] دانشجوی دکترای آمار زیستی، دانشگاه تربیت مدرس

  [2] استاد گروه آمار زیستی، دانشگاه تربیت مدرس (نویسنده مسئول)

  [3] استاد گروه آمار، دانشگاه شهید بهشتی

  [4] استاد آمار زیستی، دانشگاه تربیت مدرس

  [5] دانشیار گروه آمار زیستی، دانشگاه تربیت مدرس

  [6] استادیار و فلوشیپ شبکیه، بیمارستان چشم پزشکی فارابی، دانشگاه علوم پزشکی تهران

  [7] دستیار چشم پزشکی، بیمارستان چشم پزشکی فارابی، دانشگاه علوم پزشکی تهران

  [8] Normal

  ^[9] Mild

  ^[10] Severe and Moderate

  ^[11] Proliferative