پیش‌زمینه وهدف:روییک عنصر ضروری و آنتی‌اکسیدانت بوده و نقش مهمی در متابولیسم گلوکز و انسولین ایفا می‌نماید و تغییر مقادیر آن می‌تواندیکی از فاکتورهای دخیل در پاتوژنز دیابت ملیتوس باشد. تغییر در مقادیر سرمی روی در بیماران دیابتیمشاهده‌شده و در این رابطه گزارش شده است که سطوح پائین روییکی از فاکتورهای اصلی در القایبیماری‌های قلبی و عروقی در مبتلایان به دیابت ملیتوس می‌باشد. هدف از این مطالعه بررسیتأثیرات تجویز خوراکی نانوذرات اکسید روی جایگزین مکمل‌های سولفات روی بر شاخص‌های اختلالات قلبی (تروپونین I و فعالیت آنزیم CK-MB) در رت‌های مبتلا به دیابت ملیتوس می‌باشد.

مواد و روش کار: تعداد 120 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار انتخابو در دو گروه اصلی دیابت و سالم تقسیم شدند. با تجویز استرپتوزوتوسین (45 mg/kg) به‌صورت داخل پریتوئنبیماری دیابت ملیتوس تیپ I القا گردید. نانوذرات ZnOبا دزهای 1، 3 و 10 میلی‌گرم و سولفات روی با دز 30 میلی‌گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن به مدت 56 روز به‌صورت گاواژ تجویز گردیدند. نمونه‌های خون در زمان‌های 7، 28 و 56 روز مستقیماً از قلب اخذ و مقادیر گلوکز، انسولین، روی، تروپونین I و فعالیت آنزیم CK-MB در سرم اندازه‌گیری شدند.

یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد در رت‌های دیابتیک به دنبال القای دیابت، به‌طورمعنی‌داری مقادیر گلوکز افزایش و از مقادیر روی و انسولین کاسته شد (P<0.001). در رت‌های مبتلا به دیابت ملیتوس تیپ I سطوح سرمی تروپونین I و فعالیت آنزیم CK-MB افزایش معنی‌داری داشت (P<0.001). تجویز نانوذرات ZnOدر دز 3 میلی‌گرم سطح گلوکز خون را به‌طورمعنی‌دار کاهش داده و در مقابل مقادیر روی و انسولین را افزایش داد (P<0.001). همچنین تجویز نانوذرهZnO اثرات محافظتی بر قلب را با کاهش معنی‌دار تروپونین I و فعالیت آنزیمCK-MB نشان داد (P<0.01). در مقابل تجویز نانو ذرات در دز 10 میلی‌گرمآسیب‌های قلبی را القا و مقادیر سرمی تروپونین I و فعالیت آنزیم CK-MB را به‌طورمعنی‌داری افزایش داد (P<0.01). سولفات روی در دز 30 میلی‌گرم اثرات مشابه با نانو ذرات ZnO (دز 3 میلی‌گرم) را نشان داد هرچند این اثرات به‌اندازه تغییرات مشاهده‌شده در نانو ذرات ZnO نبودند.

بحث و نتیجه‌گیری: تجویز خوراکی حاوی نانو ذرات ZnO مقادیر سرمی تروپونین I و فعالیت CK-MBالقاشده در رت‌های مبتلا به دیابت ملیتوس را کاهش دهد. این یافته بیانگر اثرات محافظتی نانوذرات ZnO بر عملکرد قلب می‌باشد.