میلاد آزموده، علیرضا شیرپور، یوسف رسمی، آناهیتا فتحی آذربایجانی،
دوره ۳۵، شماره ۶ - ( شهریور ۱۴۰۳ )
چکیده
پیش‌زمینه و هدف: دیابت نوعی اختلال در سوخت‌وساز بدن است که با بالا بودن گلوکز خون و مقاومت به انسولین همراه است. پیوگلیتازون یکی از داروهای مؤثر در کاهش مقاومت به انسولین است و اثرات ضدالتهابی دارد. هدف از این کار تهیه نانوفیبرهای حاوی پیوگلیتازون و ارزیابی اثربخشی آن به‌عنوان سیستم کاشتنی زیر جلدی جهت کاهش میزان گلوکز خون است. اثر نانوفیبرهای حاوی پیوگلیتازون به‌عنوان پانسمان برای ترمیم زخم در مدل موش صحرایی دیابتی نیز بررسی شد.
مواد و روش کار: در این مطالعه برای ساخت نانوفیبرها از روش الکتروریسی استفاده شد. ساختار و خصوصیات فیبرها با استفاده از میکروسکوپ الکترونی و طیف‌سنجی مادون‌قرمز تبدیل فوریه موردمطالعه قرار گرفت. اثرات کاشت زیرپوستی نانوفیبرها بر میزان گلوکز خون موش‌های صحرایی بررسی و با انسولین مقایسه شد. همچنین میزان تأثیرگذاری نانوفیبرها در ترمیم زخم‌های پوستی در موش‌های صحرایی دیابتی نیز مطالعه شد.
یافته‌ها: فرمولاسیون‌های تهیه‌شده در صورت استفاده به‌صورت کاشت زیرپوستی قادر به کاهش معنی‌داری در میزان گلوکز خون نشد. فرمولاسیون تهیه‌شده به‌صورت پانسمان اثرات مطلوبی را در مدل ترمیم زخم و سرعت بسته شدن آن نشان داد. این اثر ممکن است ناشی از خصوصیات ضدالتهابی دارو باشد. پانسمان به مقدار مطلوبی تشکیل لایه‌های اپیدرم و درم پوستی را تسریع داد.
بحث و نتیجه‌گیری: مطالعات هیستولوژی نشان داد که زخم‌های درمان شده با نانوفیبرهای حاوی پیوگلیتازون به علت داشتن اثرات ضدالتهابی، باعث تسریع در بهبود زخم در مدل‌های موش‌های صحرایی دیابت نوع یک شد. نانوفیبرهای حاوی پیوگلیتازون باعث تشکیل و تکامل فیبرهای کلاژن و بهبود شکل‌گیری لایه‌های اپیدرم و درم شده و همچنین باعث کاهش سلول‌های التهابی گردید. این سیستم دارورسانی موفق به کاهش معنی‌دار گلوکز خون در مدل‌های حیوانی نشد. دلایل احتمالی این مسئله شامل کم بودن غلظت داروی بارگذاری شده و محلولیت پایین دارو است.
