فائزه ولی‌پور، جمشید مهرزاد، محمد آزادبخت، حمیدرضا محمدی، راحله ژیانی، علی داوودی، فرشته طالب‌پور امیری،
دوره ۳۳، شماره ۹ - ( ۹-۱۴۰۱ )
چکیده
پیش‌زمینه و هدف: امروزه شیر خشت به‌عنوان یک داروی گیاهی جهت درمان زردی نوزادان استفاده می‌شود. هدف از این مطالعه، ایجاد هایپربیلی روبینمیا با استفاده از ترکیب فنیل هیدرازین و بررسی اثرات شیر خشت بر سطح بیلی‌روبین خون در موش‌های مبتلا به هیپربیلی‌روبینمی می‌باشد.
مواد و روش کار: در مطالعه مداخله‌ای- تجربی حاضر، ۷۰ میکرولیتر بر کیلوگرم فنیل هیدرازین به‌صورت صفاقی به موش سفید آزمایشگاهی از نژاد ویستار که ۱۵ روز از تولدشان گذشته بود، تزریق شد. موش‌ها پس از ابتلا به هایپربیلی‌روبینمیا به سه گروه تقسیم‌بندی شدند. پس از ۴۸ ساعت، شیر خشت با دوزهای ۱، ۵/۲ و ۵ میلی‌گرم بر کیلوگرم و توسط لوله‌های دهانی-حلقی در ۳ مرتبه به مدت ۱۰ روز به حیوانات خورانده شد. سپس در ساعات مختلف با خون‌گیری و اندازه‌گیری بیلی‌روبین تام سرم، منحنی تغییرات بیلی روبین تا ۴۸ ساعت بعد از اولین تزریق فنیل هیدرازین ترسیم گردید. همچنین، یک گروه هم به‌عنوان شاهد (موش‌های سالم) انتخاب شدند. تعداد موش‌ها در هر گروه ۱۰ عدد بود (۵ موش ماده و ۵ موش نر). از آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار برای توصیف داده‌ها استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که مقایسه میزان بیلی‌روبین پلاسما در روز صفر تا بعد از تزریق فنیل هیدرازین به‌طور معنی‌داری (تا mg/dl ۶) افزایش یافته است (۰۵/۰>p). تجویز خوراکی شیر خشت در هر سه دوز آزمایشی موجب کاهش معناداری در بیلی‌روبین موش‌های یرقانی در مقایسه با گروه شاهد گردید به ترتیبی که مقادیر تا mg/dl ۲/۰، تا mg/dl ۴/۰ و حتی تا mg/dl ۰ گزارش شد (۰۵/۰ < p).
بحث و نتیجه‌گیری: شواهد مطالعه حیوانی نشان داد که ترکیب فنیل هیدرازین توانایی کاربرد در ایجاد مدل حیوانی هایپربیلی‌روبینمیا را داشته و شیر خشت اثرات هایپربیلی‌روبینمیک آن را تخفیف می‌دهد.
