دوره 34، شماره 10 - ( دی 1402 )
جلد 34 شماره 10 صفحات 619-608 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Jafari Sirizi M, Adib F, Kabir A. EFFICACY AND SAFETY OF METFORMIN PLUS SITAGLIPTIN COMBINATION THERAPY VERSUS METFORMIN ALONE IN TREATMENT PATIENTS WITH TYPE 2 DIABETES: A SYSTEMATIC REVIEW AND META-ANALYSIS. Studies in Medical Sciences 2023; 34 (10) :608-619
URL: http://umj.umsu.ac.ir/article-1-6016-fa.html
URL: http://umj.umsu.ac.ir/article-1-6016-fa.html
جعفری سیریزی مهدی، ادیب فاطمه، کبیر علی. اثربخشی و ایمنی درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین در مقایسه با درمان متفورمین به تنهایی در درمان بیماران با دیابت نوع دو: یک مرور نظام‌مند و متاآنالیز. مجله مطالعات علوم پزشکی. 1402; 34 (10) :608-619
کارشناس ارشد، ارزیابی فناوری سلامت، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران (نویسنده مسئول) ، fatemehadib20@gmail.com
متن کامل [PDF 508 kb]
(828 دریافت)
| چکیده (HTML) (1858 مشاهده)
جدول (1): ویژگی‌های مطالعات وارد شده در متاآنالیز
.png)
شکل (1): فلوچارت روند شناسایی و انتخاب مطالعات بر اساس استاندارد پریزما
.png)
.png)
شکل (2): ارزیابی کیفیت مطالعات وارد شده با ابزار کاکرین
.png)
الف) دوز 500 در مقایسه با 500/50
.png)
ب) دوز 1000 در مقایسه با 1000/50
.png)
پ) دوز 1000 در مقایسه با 500/50
ت) دوز 1000 در مقایسه با 1000/100
الف) دوز 500 در مقایسه با 500/50
ب) دوز 1000 در مقایسه با 1000/50
پ) دوز 1000 در مقایسه با 500/50
ت) دوز 1000 در مقایسه با 1000/100
جدول (2): پیامدهای ثانویه اثربخشی و ایمنی درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین در مقایسه با درمان متفورمین به تنهایی
بحث و نتیجه‌گیری
هدف از این مطالعه، بررسی اثربخشی و ایمنی درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین در مقایسه با درمان متفورمین به تنهایی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو بود.
یافته‌های مطالعه حاضر نشان داد که درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین در مقایسه با درمان متفورمین به تنهایی، مقدار HbA1c را بیشتر در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو ملیتوس کاهش داد. یافته‌های یک مطالعه مروری نشان داد سطح HbA1c در تعداد قابل‌توجهی از بیماران تحت درمان با مهارکننده DPP-4 به کمتر از 7 کاهش پیدا کرد که نشان داد مهارکننده DPP-4 در ترکیب با سایر درمانها از اثربخشی بالایی برخوردار است(25). همچنین یافته‌های یک مطالعه متاآنالیز (26) نشان داد که اثربخشی درمانی سیتاگلیپتین و متفورمین در کاهش HbA1c قابل مقایسه و تا حدودی مشابه بود که یافته‌های مطالعه ما را تأیید می‌کند. درحالی‌که مطالعه لی و همکاران (27) در یک مطالعه مرورسیستماتیک و متاآنالیز نشان دادند که در مقایسه با درمان ترکیبی سیتاگلیپتین با گروه متفورمین، درمان ترکیبی لیراگلوتید با متفورمین می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی سطح HbA1c را کاهش دهد که هم جهت با یافته‌های مطالعه ما نبود. یک توضیح برای این مغایرت این است که این اختلاف می‌تواند به دلیل اثربخشی بهتر داروی لیراگلوتید در کاهش HbA1c در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو باشد. مشابه با یافته‌های نتایج مطالعه ما، نتایج یک متاآنالیز (28) نشان داد که درمان ترکیبی مهارکننده‌های DPP-4 به همراه متفورمین در مقایسه با متفورمین به تنهایی منجر به کاهش بیشتر سطح HbA1c می‌گردد. یافته‌های یک مطالعه به تازگی نشان داد که بیماران دریافت کننده درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین کاهش بیشتری در HbA1c در مقایسه با گروه گلارژین داشتند که به دلیل نشان‌دهنده اثربخشی بهتر درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین بود(29).
بر اساس یافته‌های متاآنالیز حاضر، تنها درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین با دوز 50 و 1000 در مقایسه با درمان متفورمین به تنهایی با دوز 1000 در کاهش FPG اثربخش بود. همچنین نتایج مشابه برای درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین در مقایسه با درمان متفورمین و پلاسبو مشاهده شد. نتایج یک متاآنالیز (28) نشان داد که درمان ترکیبی مهارکننده‌های DPP-4 به همراه متفورمین در مقایسه با متفورمین به تنهایی منجر به کاهش بیشتر سطح FPG می‌گردد که در راستای یافته‌های مطالعه ما می‌باشد.
یافته‌های متاآنالیز ما نشان داد که درمان ترکیبی باعث بهبود در پیامد HOMA- β در مقایسه با درمان تکی نشد. یافته‌های یک مطالعه (30) نشان داد که درمان تکی با متفورمین در بهبود HOMA-β موثرتر از سیتاگلیپتین و موثرتر از درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و پیوگلیتازون بود که در راستای نتایج مطالعه ما بود. اختلافی بین دو استراتژی درمانی برای پیامد HOMA-IR مشاهده نشد. هر چند که یافته‌های یک مطالعه متاآنالیز نشان داد که سیتاگلیپتین در بهبود HOMA-IR از متفورمین پایین‌تر بود(26). همچنین نتایج مشابه بین دو استراتژی درمانی برای پیامد Fasting proinsulin در متاآنالیز ما مشاهده شد. علاوه بر این، بر اساس متاآنالیز ما، اثربخشی دو استراتژی درمانی برای پیامد Proinsulin/insulin ratio یکسان و مشابه بود.
بر اساس یافته‌های متاآنالیز، بروز عوارض جانبی در گروه درمانی ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین با دوزهای 1000/50 و 1000/100 را در مقایسه با گروه درمانی متفورمین به تنهایی با دوز 1000، کمتر بود. یافته‌های یک مطالعه مروری (12) نشان‌دهنده آن بود که مصرف هم‌زمان درمان ترکیبی متفورمین و سیتاگلیپتین، حداکثر 2 سال به خوبی قابل تحمل می‌باشد. شایع‌ترین عوارض جانبی گزارش شده مربوط به این درمان ترکیبی عبارت بودند از: نازوفارنژیت، عفونت‌های دستگاه ادراری، عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی و علائم گوارشی، که مشابه عوارض جانبی گزارش شده در سیتاگلیپتین به تنهایی می‌باشد(12). همچنین مطالعه دیگر نشان داده است که که متفورمین با اثرات گوارشی مرتبط است(31). از طرفی دیگر، گزارش شده است که افزایش خطر پانکراتیت در مصرف کنندگان داروهای ضد هیپرگلیسمی خوراکی، به‌ویژه مهارکننده DPP-4 مشاهده شده است به همین دلیل توصیه شده است که بیماران دریافت کننده سیتاگلیپتین ازنظر پانکراتیت تحت نظر باشند(32). یافته‌های یک مطالعه مرورسیستماتیک و متاآنالیز نشان داد که عوارض جانبی شایع (مشکلات گوارشی، سوء هاضمه، اسهال و استفراغ) در بیماران دریافت کننده با درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین کمتر از درمان ترکیبی لیراگلوتید با متفورمین بود که تاییدی بر یافته‌های مطالعه ما می‌باشد(27). نتایج یک متاآنالیز نشان داد که درمان ترکیبی مهارکننده‌های DPP-4 به همراه متفورمین در مقایسه با متفورمین به تنهایی با عوارض جانبی همراه نمی‌باشد و به خوبی قابل تحمل می‌باشد که با یافته‌های مطالعه ما هم راستا بود(28). همچنین یافته‌های یک مطالعه دیگر نشان داد که عوارض جانبی در درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین کمتر از متفورمین به تنهایی بود که هم جهت با مطالعه ما بود(33). یافته‌های متاآنالیز نشان داد که درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین در مقایسه با درمان متفورمین به تنهایی اثربخشی بیشتر در کاهش HbA1c در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو دارد. همچنین اثربخشی بیشتری در کاهش FPG (در دوز 50 و 1000) دارد. اما اثربخشی دو مداخله برای پیامدهای پیامد HOMA-B، HOMA-IR، Fasting proinsulin و Proinsulin/insulin ratio مشابه و یکسان بود. عوارض جانبی گزارش شده در هر دو گروه مشابه بود.
تشکر و قدردانی
نویسندگان مطالعه، مراتب تشکر و قدردانی خود را از نویسندگان مطالعات و همچنین سایر افرادی که در انجام این مطالعه همکاری نموده‌اند اعلام می‌دارند.
حمایت مالی:
ندارد.
تضاد منافع:
نویسندگان هیچکدام تضاد منافع ندارند.
ملاحظات اخلاقی:
این پژوهش با رعایت کامل اصول اخلاقی انجام شده است.
متن کامل: (164 مشاهده)
مقدمه
دیابت نوع دو شایع‌ترین بیماری متابولیک در جهان است(1) که با هایپرگلیسمی همراه با اختلال در متابولیسم پروتئین‌ها، لیپیدها و کربوهیدرات‌ها مشخص می‌شود. سنتز گلوکز کبدی پیشرفته، اختلال در ترشح انسولین و تأثیر آن بر بافت‌های محیطی، عامل اصلی در ایجاد دیابت نوع دو است(2). این بیماری یکی از قدیمی‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌ها است که 90 تا 95 درصد از کل موارد دیابت را در برمی‌گیرد(3). بر اساس آمارهای فدراسیون بین‌المللی دیابت[1] در سال 2011 تعداد مبتلایان به دیابت نوع دو 366 میلیون نفر بود که تخمین زده می‌شود تا سال 2030 به 552 میلیون نفر برسد(4). طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، علت 70 درصد مرگ‌و‌میرها در کشور ایران ناشی از بیماری‌های مزمن ازجمله دیابت است(5). این بیماری با عوارض متعددی از قبیل بیماری‌های انسداد عروق محیطی[2]، بیماری عروق کرونر[3]، رتینوپاتی[4]، بیماری‌های مغزی عروقی[5]، نوروپاتی دیابتی[6]، نفروپاتی دیابتی[7]، عوارض عروقی[8] با نابینایی اکتسابی[9]، آترواسکلروز پیشرفته[10]، بیماری‌های کلیوی مرحله نهایی[11] و نوروپاتی‌های مختلف[12] همراه است(6). همچنین این بیماری علت اصلی قطع عضو و بستری در بیمارستان‌ها است و با افزایش خطر ابتلا به سرطان، بیماری‌های روانی، بیماری مزمن کبدی(7)، افزایش مرگ‌و‌میر، ناتوانی و از دست دادن کیفیت زندگی و هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی همراه است(8). برای دست یافتن به کنترل متابولیک خوب در دیابت و طولانی نگه داشتن آن، ترکیبی از تغییرات در سبک زندگی و درمان دارویی ضروری است(9). هدف از درمان دیابت، دستیابی به کنترل قند خون مناسب به‌منظور جلوگیری یا به تأخیر انداختن عوارض ماکرو و میکرو عروقی و کاهش مرگ‌و‌میر ناشی از آن است(10).
گزینه‌های درمانی مناسب برای درمان دیابت نوع دو شامل انسولین، سولفنلوریس[13]، بیگوانیدها[14]، تیازولیدینائویدها[15]، مهارکننده‌های دی پپتید[16] و گیرنده‌های آگونیست[17] است(11). متفورمین، یک بیگوانید می‌باشد که به‌عنوان خط اول عامل کاهش قند خون خوراکی توصیه و به‌طور گسترده برای درمان دیابت نوع دو استفاده می‌گردد و می‌تواند برای درمان تک درمانی و ترکیبی استفاده شود(12). بااین‌حال، بعید به نظر می‌رسد که این استراتژی تک درمانی به تنهایی پیشرفت شناخته‌شده اختلال عملکرد سلول‌های بتا در دیابت نوع دو را تغییر دهد. درمان‌های جدید برای مدیریت دیابت به‌طور مؤثر و کافی قند خون را کاهش می‌دهند و پس از دستیابی به این کنترل، دوام آن را افزایش می‌دهند(13) در سال‌های اخیر، عوامل جدیدتری مانند مهارکننده‌های دی‌پپتیدیل پپتیداز یک گزینه اضافی برای متفورمین ارائه کرده‌اند. درمان ترکیبی متفورمین و سیتاگلیپتین به دلیل مکانیسم‌های اثر مکمل آن‌ها که بیش از یک نقص پاتوفیزیولوژیک در دیابت نوع دو را هدف قرار می‌دهد بهتر می‌باشند. سیتاگلیپتین ترشح انسولین وابسته به گلوکز را افزایش می‌دهد، درحالی‌که متفورمین گلوکونئوژنز کبدی را کاهش می‌دهد و بافت‌های محیطی را نسبت به عملکرد انسولین حساس می‌کند(12). درمان ترکیبی همچنین می‌تواند اثربخشی دارو و هرگونه عوارض جانبی احتمالی به علت افزایش بیشتر عوامل کاهش‌دهنده گلوکز را به‌صورت مرحله‌به‌مرحله بررسی کند(14, 15). با توجه به شیوع بالا، ماهیت مزمن، غیر واگیر و پرهزینه این بیماری برای سلامت عمومی جامعه این مطالعه باهدف بررسی ایمنی و اثربخشی درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین در مقایسه با درمان متفورمین به تنهایی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو انجام گرفت.
مواد و روش کار
ما از چک‌لیست پریسما (PRISMA) برای انجام و نوشتن این مطالعه استفاده کردیم.
راهبرد جستجو:
به‌منظور جمع‌آوری فهرست کاملی از شواهد مرتبط، مهم‌ترین و مناسب‌ترین بانک‌های اطلاعاتی شامل؛ PubMed، Cochrane Library، Scopus، Web of Science و Embase به‌صورت نظام‌مند تا 2021 مورد جستجو قرار گرفت. برای هر پایگاه اطلاعاتی از راهبرد جستجوی مخصوص و مناسب آن استفاده شد. در جستجوی الکترونیکی بانک‌های اطلاعاتی از MeSH استفاده شد. یک جستجوی دستی به‌منظور شناسایی مطالعات بیشتر و همچنین یافتن مطالعاتی که ممکن بود با جستجوی الکترونیک به دست نیامده باشد انجام گرفت. لیست منابع مطالعات کارآزمایی بالینی و مروری شناسایی‌شده در مرحله اول نیز اسکن شد. همچنین یک جستجوی دستی در مجلات کلیدی مرتبط با موضوع انجام گرفت. در جستجوی متون، محدودیت سال انتشار مطالعه و زبان در نظر گرفته نشد. اگرچه درنهایت تنها مطالعاتی که به زبان انگلیسی بودند وارد مرحله نهایی تجزیه‌وتحلیل شدند. بعد از جستجو، تمام مطالعات یافت شده وارد نرم‌افزار EndNote گردید. پس از حذف موارد تکراری؛ غربالگری بر اساس عنوان، چکیده و متن کامل مطالعات بر اساس معیارهای ورود و خروج انجام گرفت. راهبرد جستجو در پایگاه پابمد بدین‌صورت بود.
((((((diabetes mellitus, type 2[MeSH Terms]) OR (type 2 diabetes[Title/Abstract])) OR (NIDDM[Title/Abstract])) OR (TD2[Title/Abstract])) OR (non-insulin-dependent diabetes mellitus[Title/Abstract])) AND (((Sitagliptin plus Metformin[Title/Abstract]) OR (Janumet[Title/Abstract])) OR ((Sitagliptin[Title/Abstract]) AND (Metformin[Title/Abstract])))) AND (Metformin [Title/Abstract])
انتخاب مطالعه:
مطالعات درصورتی‌که معیارهای زیر را داشتند وارد مرحله تجزیه‌وتحلیل شدند:
جمعیت موردمطالعه: بیماران مبتلا به دیابت نوع 2
مداخله: درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین
مقایسه: درمان متفورمین به تنهایی
پیامد: پیامدهای اثربخشی اولیه (HbA1c و FPG)، پیامدهای اثربخشی ثانویه (HOMA-B، HOMA-IR، Proinsulin/insulin ratio و Fasting proinsulin) و پیامدهای ایمنی (بروز عوارض جانبی و هیپوگلیسمی)
طراحی مطالعه: مطالعات کارآزمایی بالینی تصادفی
مطالعات انجام شده بروی بیماران مبتلا به دیابت نوع یک و بارداری، مطالعات مشاهده‌ای، مطالعات انجام شده بروی مدل‌های حیوانی، نامه به سردبیر، و مطالعاتی که پیامدهای نامرتبط را گزارش کرده بودند از تحلیل خارج شدند.
ارزیابی کیفیت مطالعات و استخراج داده:
مطالعات کارآزمایی بالینی برای ارزیابی خطر تورش توسط دو نویسنده به‌طور مستقل با ابزار کاکرن مورد بررسی قرار گرفت. این تورش‌ها شامل تورش انتخاب، تورش عملکرد، تورش تشخیص، تورش ریزش نمونه و تورش گزارش‌دهی بودند. دو نویسنده به‌صورت مستقل اطلاعات مربوط به مطالعات را با استفاده از یک فرم داده یکسان استخراج کردند. این اطلاعات شامل ویژگی‌های مطالعه (نویسنده اول، سال انتشار، محل انجام و طراحی مطالعه)، ویژگی‌های شرکت‌کنندگان در مطالعه (حجم نمونه، تعداد مردان و زنان و میانگین سنی)، مداخله و مقایسه (حجم نمونه در هر گروه و دوز مصرفی) و پیامدهای اثربخشی و ایمنی بودند. پس از تکمیل فرم‌های استخراج داده، موارد اختلاف با بحث و گفتگو بین دو نویسنده بررسی و نهایی گردید.
سنتز شواهد:
متاآنالیز با استفاده از نرم‌افزار RevMan نسخه 5.3 انجام گرفت. از روش اختلاف میانگین و نسبت خطر با فاصطه اطمینان 95 درصد برای متغیرهای پیوسته و گسسته استفاده شد. جهت بررسی میزان ناهمگونی بین مطالعات از شاخص‌های I2 و همچنین آزمون Ch2 استفاده شد. برای 50% I2 > و p<0.1 از مدل اثر تصادفی[18] استفاده شد. در غیر این صورت، مدل اثر ثابت[19] برای تحلیل داده‌ها مورد استفاده قرار گرفت.
یافته‌ها
شکل یک روند شناسایی جستجوی متون، حذف موارد تکراری، غربالگری بر اساس عنوان، چکیده و متن کامل مطالعات را نشان می‌دهد. درمجموع 1156 مقاله مرتبط پس از حذف موارد تکراری شناسایی شد. تعداد 23 مطالعه واجد شرایط بررسی کامل متن بودند. موارد اختلاف در مورد وارد شدن یک مطالعه از طریق بحث و گفتگو برطرف می‌گردید. درنهایت 9 مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده (16-24) شرایط ورود به مرحله سنتز شواهد را داشتند. ویژگی‌های اصلی مطالعات وارد شده در جدول 1 آورده شده است. همچنین، نتایج ارزیابی خطر تورش مطالعات وارد شده با ابزار کاکرن در شکل 2 نشان داده شده است.
دیابت نوع دو شایع‌ترین بیماری متابولیک در جهان است(1) که با هایپرگلیسمی همراه با اختلال در متابولیسم پروتئین‌ها، لیپیدها و کربوهیدرات‌ها مشخص می‌شود. سنتز گلوکز کبدی پیشرفته، اختلال در ترشح انسولین و تأثیر آن بر بافت‌های محیطی، عامل اصلی در ایجاد دیابت نوع دو است(2). این بیماری یکی از قدیمی‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌ها است که 90 تا 95 درصد از کل موارد دیابت را در برمی‌گیرد(3). بر اساس آمارهای فدراسیون بین‌المللی دیابت[1] در سال 2011 تعداد مبتلایان به دیابت نوع دو 366 میلیون نفر بود که تخمین زده می‌شود تا سال 2030 به 552 میلیون نفر برسد(4). طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، علت 70 درصد مرگ‌و‌میرها در کشور ایران ناشی از بیماری‌های مزمن ازجمله دیابت است(5). این بیماری با عوارض متعددی از قبیل بیماری‌های انسداد عروق محیطی[2]، بیماری عروق کرونر[3]، رتینوپاتی[4]، بیماری‌های مغزی عروقی[5]، نوروپاتی دیابتی[6]، نفروپاتی دیابتی[7]، عوارض عروقی[8] با نابینایی اکتسابی[9]، آترواسکلروز پیشرفته[10]، بیماری‌های کلیوی مرحله نهایی[11] و نوروپاتی‌های مختلف[12] همراه است(6). همچنین این بیماری علت اصلی قطع عضو و بستری در بیمارستان‌ها است و با افزایش خطر ابتلا به سرطان، بیماری‌های روانی، بیماری مزمن کبدی(7)، افزایش مرگ‌و‌میر، ناتوانی و از دست دادن کیفیت زندگی و هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی همراه است(8). برای دست یافتن به کنترل متابولیک خوب در دیابت و طولانی نگه داشتن آن، ترکیبی از تغییرات در سبک زندگی و درمان دارویی ضروری است(9). هدف از درمان دیابت، دستیابی به کنترل قند خون مناسب به‌منظور جلوگیری یا به تأخیر انداختن عوارض ماکرو و میکرو عروقی و کاهش مرگ‌و‌میر ناشی از آن است(10).
گزینه‌های درمانی مناسب برای درمان دیابت نوع دو شامل انسولین، سولفنلوریس[13]، بیگوانیدها[14]، تیازولیدینائویدها[15]، مهارکننده‌های دی پپتید[16] و گیرنده‌های آگونیست[17] است(11). متفورمین، یک بیگوانید می‌باشد که به‌عنوان خط اول عامل کاهش قند خون خوراکی توصیه و به‌طور گسترده برای درمان دیابت نوع دو استفاده می‌گردد و می‌تواند برای درمان تک درمانی و ترکیبی استفاده شود(12). بااین‌حال، بعید به نظر می‌رسد که این استراتژی تک درمانی به تنهایی پیشرفت شناخته‌شده اختلال عملکرد سلول‌های بتا در دیابت نوع دو را تغییر دهد. درمان‌های جدید برای مدیریت دیابت به‌طور مؤثر و کافی قند خون را کاهش می‌دهند و پس از دستیابی به این کنترل، دوام آن را افزایش می‌دهند(13) در سال‌های اخیر، عوامل جدیدتری مانند مهارکننده‌های دی‌پپتیدیل پپتیداز یک گزینه اضافی برای متفورمین ارائه کرده‌اند. درمان ترکیبی متفورمین و سیتاگلیپتین به دلیل مکانیسم‌های اثر مکمل آن‌ها که بیش از یک نقص پاتوفیزیولوژیک در دیابت نوع دو را هدف قرار می‌دهد بهتر می‌باشند. سیتاگلیپتین ترشح انسولین وابسته به گلوکز را افزایش می‌دهد، درحالی‌که متفورمین گلوکونئوژنز کبدی را کاهش می‌دهد و بافت‌های محیطی را نسبت به عملکرد انسولین حساس می‌کند(12). درمان ترکیبی همچنین می‌تواند اثربخشی دارو و هرگونه عوارض جانبی احتمالی به علت افزایش بیشتر عوامل کاهش‌دهنده گلوکز را به‌صورت مرحله‌به‌مرحله بررسی کند(14, 15). با توجه به شیوع بالا، ماهیت مزمن، غیر واگیر و پرهزینه این بیماری برای سلامت عمومی جامعه این مطالعه باهدف بررسی ایمنی و اثربخشی درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین در مقایسه با درمان متفورمین به تنهایی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو انجام گرفت.
مواد و روش کار
ما از چک‌لیست پریسما (PRISMA) برای انجام و نوشتن این مطالعه استفاده کردیم.
راهبرد جستجو:
به‌منظور جمع‌آوری فهرست کاملی از شواهد مرتبط، مهم‌ترین و مناسب‌ترین بانک‌های اطلاعاتی شامل؛ PubMed، Cochrane Library، Scopus، Web of Science و Embase به‌صورت نظام‌مند تا 2021 مورد جستجو قرار گرفت. برای هر پایگاه اطلاعاتی از راهبرد جستجوی مخصوص و مناسب آن استفاده شد. در جستجوی الکترونیکی بانک‌های اطلاعاتی از MeSH استفاده شد. یک جستجوی دستی به‌منظور شناسایی مطالعات بیشتر و همچنین یافتن مطالعاتی که ممکن بود با جستجوی الکترونیک به دست نیامده باشد انجام گرفت. لیست منابع مطالعات کارآزمایی بالینی و مروری شناسایی‌شده در مرحله اول نیز اسکن شد. همچنین یک جستجوی دستی در مجلات کلیدی مرتبط با موضوع انجام گرفت. در جستجوی متون، محدودیت سال انتشار مطالعه و زبان در نظر گرفته نشد. اگرچه درنهایت تنها مطالعاتی که به زبان انگلیسی بودند وارد مرحله نهایی تجزیه‌وتحلیل شدند. بعد از جستجو، تمام مطالعات یافت شده وارد نرم‌افزار EndNote گردید. پس از حذف موارد تکراری؛ غربالگری بر اساس عنوان، چکیده و متن کامل مطالعات بر اساس معیارهای ورود و خروج انجام گرفت. راهبرد جستجو در پایگاه پابمد بدین‌صورت بود.
((((((diabetes mellitus, type 2[MeSH Terms]) OR (type 2 diabetes[Title/Abstract])) OR (NIDDM[Title/Abstract])) OR (TD2[Title/Abstract])) OR (non-insulin-dependent diabetes mellitus[Title/Abstract])) AND (((Sitagliptin plus Metformin[Title/Abstract]) OR (Janumet[Title/Abstract])) OR ((Sitagliptin[Title/Abstract]) AND (Metformin[Title/Abstract])))) AND (Metformin [Title/Abstract])
انتخاب مطالعه:
مطالعات درصورتی‌که معیارهای زیر را داشتند وارد مرحله تجزیه‌وتحلیل شدند:
جمعیت موردمطالعه: بیماران مبتلا به دیابت نوع 2
مداخله: درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین
مقایسه: درمان متفورمین به تنهایی
پیامد: پیامدهای اثربخشی اولیه (HbA1c و FPG)، پیامدهای اثربخشی ثانویه (HOMA-B، HOMA-IR، Proinsulin/insulin ratio و Fasting proinsulin) و پیامدهای ایمنی (بروز عوارض جانبی و هیپوگلیسمی)
طراحی مطالعه: مطالعات کارآزمایی بالینی تصادفی
مطالعات انجام شده بروی بیماران مبتلا به دیابت نوع یک و بارداری، مطالعات مشاهده‌ای، مطالعات انجام شده بروی مدل‌های حیوانی، نامه به سردبیر، و مطالعاتی که پیامدهای نامرتبط را گزارش کرده بودند از تحلیل خارج شدند.
ارزیابی کیفیت مطالعات و استخراج داده:
مطالعات کارآزمایی بالینی برای ارزیابی خطر تورش توسط دو نویسنده به‌طور مستقل با ابزار کاکرن مورد بررسی قرار گرفت. این تورش‌ها شامل تورش انتخاب، تورش عملکرد، تورش تشخیص، تورش ریزش نمونه و تورش گزارش‌دهی بودند. دو نویسنده به‌صورت مستقل اطلاعات مربوط به مطالعات را با استفاده از یک فرم داده یکسان استخراج کردند. این اطلاعات شامل ویژگی‌های مطالعه (نویسنده اول، سال انتشار، محل انجام و طراحی مطالعه)، ویژگی‌های شرکت‌کنندگان در مطالعه (حجم نمونه، تعداد مردان و زنان و میانگین سنی)، مداخله و مقایسه (حجم نمونه در هر گروه و دوز مصرفی) و پیامدهای اثربخشی و ایمنی بودند. پس از تکمیل فرم‌های استخراج داده، موارد اختلاف با بحث و گفتگو بین دو نویسنده بررسی و نهایی گردید.
سنتز شواهد:
متاآنالیز با استفاده از نرم‌افزار RevMan نسخه 5.3 انجام گرفت. از روش اختلاف میانگین و نسبت خطر با فاصطه اطمینان 95 درصد برای متغیرهای پیوسته و گسسته استفاده شد. جهت بررسی میزان ناهمگونی بین مطالعات از شاخص‌های I2 و همچنین آزمون Ch2 استفاده شد. برای 50% I2 > و p<0.1 از مدل اثر تصادفی[18] استفاده شد. در غیر این صورت، مدل اثر ثابت[19] برای تحلیل داده‌ها مورد استفاده قرار گرفت.
یافته‌ها
شکل یک روند شناسایی جستجوی متون، حذف موارد تکراری، غربالگری بر اساس عنوان، چکیده و متن کامل مطالعات را نشان می‌دهد. درمجموع 1156 مقاله مرتبط پس از حذف موارد تکراری شناسایی شد. تعداد 23 مطالعه واجد شرایط بررسی کامل متن بودند. موارد اختلاف در مورد وارد شدن یک مطالعه از طریق بحث و گفتگو برطرف می‌گردید. درنهایت 9 مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده (16-24) شرایط ورود به مرحله سنتز شواهد را داشتند. ویژگی‌های اصلی مطالعات وارد شده در جدول 1 آورده شده است. همچنین، نتایج ارزیابی خطر تورش مطالعات وارد شده با ابزار کاکرن در شکل 2 نشان داده شده است.
جدول (1): ویژگی‌های مطالعات وارد شده در متاآنالیز
| نویسنده و سال انتشار | کشور | حجم نمونه | طراحی مطالعه | مدت‌زمان پیگیری | مداخله | کنترل |
| بوسل و همکاران، 2015 | هند | 60 | کارآزمایی بالینی | 12 هفته | متفورمین + سیتاگلیپتین | متفورمین |
| دروسا و همکاران، 2013 | ایتالیا | 178 | کارآزمایی بالینی | 48 هفته | متفورمین + سیتاگلیپتین | متفورمین + پلاسبو |
| گلدستین و همکاران، 2007 | آمریکا | 1091 | کارآزمایی بالینی | 24 هفته | متفورمین + سیتاگلیپتین | متفورمین |
| جی و همکاران،2016 | چین | 744 | کارآزمایی بالینی | 24 هفته | متفورمین + سیتاگلیپتین | متفورمین |
| اولناسکای و همکاران، 2011 | آمریکا | 1250 | کارآزمایی بالینی | 26 هفته | متفورمین + سیتاگلیپتین | متفورمین |
| راز و همکاران، 2008 | آمریکا | 190 | کارآزمایی بالینی | 30 هفته | متفورمین + سیتاگلیپتین | متفورمین + پلاسبو |
| ریسنر و همکاران، 2011 | آمریکا | 1250 | کارآزمایی بالینی | 26 هفته | متفورمین + سیتاگلیپتین | متفورمین |
| هرمان و همکاران، 2010 | آمریکا | 517 | کارآزمایی بالینی | 104 هفته | متفورمین + سیتاگلیپتین | متفورمین |
| یانگ و همکاران، 2012 | چین | 395 | کارآزمایی بالینی | 24 هفته | متفورمین + سیتاگلیپتین | متفورمین + پلاسبو |
پیامدهای اثربخشی
پیامدهای اصلی اثربخشی
پیامد :HbA1c
نتایج متاآنالیز مطالعه نشان داد که یک اختلاف معنی‌داری آماری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوزهای 500 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم، دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/50 میلی‌گرم و دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم برای پیامد HbA1c مشاهده شد. اما اختلاف آماری معنی‌داری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوز دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/100 میلی‌گرم برای پیامد HbA1c مشاهده نشد (P=0.45).
پیامدهای اصلی اثربخشی
پیامد :HbA1c
نتایج متاآنالیز مطالعه نشان داد که یک اختلاف معنی‌داری آماری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوزهای 500 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم، دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/50 میلی‌گرم و دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم برای پیامد HbA1c مشاهده شد. اما اختلاف آماری معنی‌داری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوز دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/100 میلی‌گرم برای پیامد HbA1c مشاهده نشد (P=0.45).
الف) دوز 500 در مقایسه با 500/50
ب) دوز 1000 در مقایسه با 1000/50
پ) دوز 1000 در مقایسه با 500/50
ت) دوز 1000 در مقایسه با 1000/100
پیامد:FPG
نتایج متاآنالیز مطالعه نشان داد که یک اختلاف معنی‌داری آماری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/50 میلی‌گرم برای پیامد FPG مشاهده شد (P=0.0001). اما اختلاف آماری معنی‌داری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوزهای 500 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم، 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم و 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/100 میلی‌گرم مشاهده نشد.
نتایج متاآنالیز مطالعه نشان داد که یک اختلاف معنی‌داری آماری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/50 میلی‌گرم برای پیامد FPG مشاهده شد (P=0.0001). اما اختلاف آماری معنی‌داری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوزهای 500 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم، 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم و 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/100 میلی‌گرم مشاهده نشد.
الف) دوز 500 در مقایسه با 500/50
ب) دوز 1000 در مقایسه با 1000/50
پ) دوز 1000 در مقایسه با 500/50
ت) دوز 1000 در مقایسه با 1000/100
پیامدهای ثانویه اثربخشی:
نتایج متاآنالیز نشان داد که یک اختلاف معنی‌داری آماری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوزهای 500 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم، 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/50 میلی‌گرم و دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم برای پیامد HOMA-β مشاهده شد (جدول 2). نتایج متاآنالیز نیز نشان داد که هیچ اختلاف معنی‌دار آماری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوزهای 500 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم، 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/50 میلی‌گرم و دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم برای پیامد HOMA-IR مشاهده نشد (جدول 2). دیگر نتایج متاآنالیز نشان داد که هیچ اختلاف معنی‌دار آماری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوزهای 500 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم، 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/50 میلی‌گرم و دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم برای پیامد Fasting proinsulin مشاهده نشد (جدول 2). همچنین نتایج متاآنالیز نشان داد که یک اختلاف معنی‌داری آماری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/50 میلی‌گرم برای پیامد Proinsulin/insulin ratio مشاهده شد (P<0000.1). درحالی‌که این اختلاف در دوزهای 500 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم و دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم مشاهده نشد.
پیامدهای ایمنی
بروز عوارض جانبی:
نتایج متاآنالیز نشان داد که یک اختلاف معنی‌داری آماری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوزهای 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/50 میلی‌گرم و 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/100 میلی‌گرم برای بروز عوارض جانبی مشاهده شد (شکل 5). اما اختلاف آماری معنی‌داری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوزهای 500 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم و 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم مشاهده نشد.
بروز هیپوگلیسمی:
نتایج متاآنالیز نشان داد که هیچ اختلاف معنی‌دار آماری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوزهای 500 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم، 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/50 میلی‌گرم، 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم و 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/100 میلی‌گرم برای بروز هیپوگلیسمی مشاهده نشد.
نتایج متاآنالیز نشان داد که یک اختلاف معنی‌داری آماری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوزهای 500 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم، 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/50 میلی‌گرم و دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم برای پیامد HOMA-β مشاهده شد (جدول 2). نتایج متاآنالیز نیز نشان داد که هیچ اختلاف معنی‌دار آماری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوزهای 500 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم، 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/50 میلی‌گرم و دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم برای پیامد HOMA-IR مشاهده نشد (جدول 2). دیگر نتایج متاآنالیز نشان داد که هیچ اختلاف معنی‌دار آماری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوزهای 500 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم، 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/50 میلی‌گرم و دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم برای پیامد Fasting proinsulin مشاهده نشد (جدول 2). همچنین نتایج متاآنالیز نشان داد که یک اختلاف معنی‌داری آماری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/50 میلی‌گرم برای پیامد Proinsulin/insulin ratio مشاهده شد (P<0000.1). درحالی‌که این اختلاف در دوزهای 500 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم و دوز 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم مشاهده نشد.
پیامدهای ایمنی
بروز عوارض جانبی:
نتایج متاآنالیز نشان داد که یک اختلاف معنی‌داری آماری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوزهای 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/50 میلی‌گرم و 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/100 میلی‌گرم برای بروز عوارض جانبی مشاهده شد (شکل 5). اما اختلاف آماری معنی‌داری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوزهای 500 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم و 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم مشاهده نشد.
بروز هیپوگلیسمی:
نتایج متاآنالیز نشان داد که هیچ اختلاف معنی‌دار آماری بین درمان ترکیبی و درمان تکی در دوزهای 500 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم، 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/50 میلی‌گرم، 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 500/50 میلی‌گرم و 1000 میلی‌گرم در مقایسه با 1000/100 میلی‌گرم برای بروز هیپوگلیسمی مشاهده نشد.
جدول (2): پیامدهای ثانویه اثربخشی و ایمنی درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین در مقایسه با درمان متفورمین به تنهایی
هدف از این مطالعه، بررسی اثربخشی و ایمنی درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین در مقایسه با درمان متفورمین به تنهایی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو بود.
یافته‌های مطالعه حاضر نشان داد که درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین در مقایسه با درمان متفورمین به تنهایی، مقدار HbA1c را بیشتر در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو ملیتوس کاهش داد. یافته‌های یک مطالعه مروری نشان داد سطح HbA1c در تعداد قابل‌توجهی از بیماران تحت درمان با مهارکننده DPP-4 به کمتر از 7 کاهش پیدا کرد که نشان داد مهارکننده DPP-4 در ترکیب با سایر درمانها از اثربخشی بالایی برخوردار است(25). همچنین یافته‌های یک مطالعه متاآنالیز (26) نشان داد که اثربخشی درمانی سیتاگلیپتین و متفورمین در کاهش HbA1c قابل مقایسه و تا حدودی مشابه بود که یافته‌های مطالعه ما را تأیید می‌کند. درحالی‌که مطالعه لی و همکاران (27) در یک مطالعه مرورسیستماتیک و متاآنالیز نشان دادند که در مقایسه با درمان ترکیبی سیتاگلیپتین با گروه متفورمین، درمان ترکیبی لیراگلوتید با متفورمین می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی سطح HbA1c را کاهش دهد که هم جهت با یافته‌های مطالعه ما نبود. یک توضیح برای این مغایرت این است که این اختلاف می‌تواند به دلیل اثربخشی بهتر داروی لیراگلوتید در کاهش HbA1c در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو باشد. مشابه با یافته‌های نتایج مطالعه ما، نتایج یک متاآنالیز (28) نشان داد که درمان ترکیبی مهارکننده‌های DPP-4 به همراه متفورمین در مقایسه با متفورمین به تنهایی منجر به کاهش بیشتر سطح HbA1c می‌گردد. یافته‌های یک مطالعه به تازگی نشان داد که بیماران دریافت کننده درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین کاهش بیشتری در HbA1c در مقایسه با گروه گلارژین داشتند که به دلیل نشان‌دهنده اثربخشی بهتر درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین بود(29).
بر اساس یافته‌های متاآنالیز حاضر، تنها درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین با دوز 50 و 1000 در مقایسه با درمان متفورمین به تنهایی با دوز 1000 در کاهش FPG اثربخش بود. همچنین نتایج مشابه برای درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین در مقایسه با درمان متفورمین و پلاسبو مشاهده شد. نتایج یک متاآنالیز (28) نشان داد که درمان ترکیبی مهارکننده‌های DPP-4 به همراه متفورمین در مقایسه با متفورمین به تنهایی منجر به کاهش بیشتر سطح FPG می‌گردد که در راستای یافته‌های مطالعه ما می‌باشد.
یافته‌های متاآنالیز ما نشان داد که درمان ترکیبی باعث بهبود در پیامد HOMA- β در مقایسه با درمان تکی نشد. یافته‌های یک مطالعه (30) نشان داد که درمان تکی با متفورمین در بهبود HOMA-β موثرتر از سیتاگلیپتین و موثرتر از درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و پیوگلیتازون بود که در راستای نتایج مطالعه ما بود. اختلافی بین دو استراتژی درمانی برای پیامد HOMA-IR مشاهده نشد. هر چند که یافته‌های یک مطالعه متاآنالیز نشان داد که سیتاگلیپتین در بهبود HOMA-IR از متفورمین پایین‌تر بود(26). همچنین نتایج مشابه بین دو استراتژی درمانی برای پیامد Fasting proinsulin در متاآنالیز ما مشاهده شد. علاوه بر این، بر اساس متاآنالیز ما، اثربخشی دو استراتژی درمانی برای پیامد Proinsulin/insulin ratio یکسان و مشابه بود.
بر اساس یافته‌های متاآنالیز، بروز عوارض جانبی در گروه درمانی ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین با دوزهای 1000/50 و 1000/100 را در مقایسه با گروه درمانی متفورمین به تنهایی با دوز 1000، کمتر بود. یافته‌های یک مطالعه مروری (12) نشان‌دهنده آن بود که مصرف هم‌زمان درمان ترکیبی متفورمین و سیتاگلیپتین، حداکثر 2 سال به خوبی قابل تحمل می‌باشد. شایع‌ترین عوارض جانبی گزارش شده مربوط به این درمان ترکیبی عبارت بودند از: نازوفارنژیت، عفونت‌های دستگاه ادراری، عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی و علائم گوارشی، که مشابه عوارض جانبی گزارش شده در سیتاگلیپتین به تنهایی می‌باشد(12). همچنین مطالعه دیگر نشان داده است که که متفورمین با اثرات گوارشی مرتبط است(31). از طرفی دیگر، گزارش شده است که افزایش خطر پانکراتیت در مصرف کنندگان داروهای ضد هیپرگلیسمی خوراکی، به‌ویژه مهارکننده DPP-4 مشاهده شده است به همین دلیل توصیه شده است که بیماران دریافت کننده سیتاگلیپتین ازنظر پانکراتیت تحت نظر باشند(32). یافته‌های یک مطالعه مرورسیستماتیک و متاآنالیز نشان داد که عوارض جانبی شایع (مشکلات گوارشی، سوء هاضمه، اسهال و استفراغ) در بیماران دریافت کننده با درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین کمتر از درمان ترکیبی لیراگلوتید با متفورمین بود که تاییدی بر یافته‌های مطالعه ما می‌باشد(27). نتایج یک متاآنالیز نشان داد که درمان ترکیبی مهارکننده‌های DPP-4 به همراه متفورمین در مقایسه با متفورمین به تنهایی با عوارض جانبی همراه نمی‌باشد و به خوبی قابل تحمل می‌باشد که با یافته‌های مطالعه ما هم راستا بود(28). همچنین یافته‌های یک مطالعه دیگر نشان داد که عوارض جانبی در درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین کمتر از متفورمین به تنهایی بود که هم جهت با مطالعه ما بود(33). یافته‌های متاآنالیز نشان داد که درمان ترکیبی سیتاگلیپتین و متفورمین در مقایسه با درمان متفورمین به تنهایی اثربخشی بیشتر در کاهش HbA1c در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو دارد. همچنین اثربخشی بیشتری در کاهش FPG (در دوز 50 و 1000) دارد. اما اثربخشی دو مداخله برای پیامدهای پیامد HOMA-B، HOMA-IR، Fasting proinsulin و Proinsulin/insulin ratio مشابه و یکسان بود. عوارض جانبی گزارش شده در هر دو گروه مشابه بود.
تشکر و قدردانی
نویسندگان مطالعه، مراتب تشکر و قدردانی خود را از نویسندگان مطالعات و همچنین سایر افرادی که در انجام این مطالعه همکاری نموده‌اند اعلام می‌دارند.
حمایت مالی:
ندارد.
تضاد منافع:
نویسندگان هیچکدام تضاد منافع ندارند.
ملاحظات اخلاقی:
این پژوهش با رعایت کامل اصول اخلاقی انجام شده است.
فهرست منابع
1. Harreiter J, Roden M. Diabetes mellitus: definition, classification, diagnosis, screening and prevention (Update 2023). Wien Klin Wochenschr 2023;135(Suppl 1):7-17. http://dx.doi.org/10.1007/s00508-022-02122-y. [DOI:10.1007/s00508-022-02122-y] [PMID] []
2. Taheri S, Saffaei A, Amani B, Akbarzadeh A, Peiravian F, Yousefi N. Efficacy and safety of dulaglutide compared to liraglutide: A systematic review and meta-analysis in patients with type 2 diabetes mellitus. Iran J Pharm Res 2019 Autumn;18(4):2180-90. http://dx.doi.org/10.22037/ijpr.2019.14733.12619. [] [PMID]
3. Zheng Y, Ley SH, Hu FB. Global aetiology and epidemiology of type 2 diabetes mellitus and its complications. Nat Rev Endocrinol 2018;14(2):88-98. http://dx.doi.org/10.1038/nrendo.2017.151. [DOI:10.1038/nrendo.2017.151] [PMID]
4. Whiting DR, Guariguata L, Weil C, Shaw J. IDF diabetes atlas: global estimates of the prevalence of diabetes for 2011 and 2030. Diabetes Res Clin Pract 2011;94(3):311-21. http://dx.doi.org/10.1016/j.diabres.2011.10.029. [DOI:10.1016/j.diabres.2011.10.029] [PMID]
5. Ashrafi Z P. Evaluation of quality of life among diabetic patients (type II) referring to Tehran Imam Khomeini Hospital in the summer of 2012. Knowledge and health. 2015;10(1):58-63. [Google Scholar]
6. Beckman JA, Creager MA, Libby P. Diabetes and atherosclerosis: epidemiology, pathophysiology, and management. JAMA 2002;287(19):2570-81. http://dx.doi.org/10.1001/jama.287.19.2570. [DOI:10.1001/jama.287.19.2570] [PMID]
7. Inzucchi SE, Bergenstal RM, Buse JB, Diamant M, Ferrannini E, Nauck M, et al. Management of hyperglycemia in type 2 diabetes: A patient-centered approach: Position statement of the American diabetes association (ADA) and the European association for the study of diabetes (EASD). Diabetes Spectr 2012;25(3):154-71. http://dx.doi.org/10.2337/diaspect.25.3.154. [DOI:10.2337/diaspect.25.3.154]
8. Wilkinson A, Whitehead L, Ritchie L. Factors influencing the ability to self-manage diabetes for adults living with type 1 or 2 diabetes. Int J Nurs Stud 2014;51(1):111-22. http://dx.doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2013.01.006. [DOI:10.1016/j.ijnurstu.2013.01.006] [PMID]
9. Marín-Peñalver JJ, Martín-Timón I, Sevillano-Collantes C, Del Cañizo-Gómez FJ. Update on the treatment of type 2 diabetes mellitus. World J Diabetes 2016;7(17):354-95. http://dx.doi.org/10.4239/wjd.v7.i17.354. [DOI:10.4239/wjd.v7.i17.354] [PMID] []
10. Stratton IM, Adler AI, Neil HA, Matthews DR, Manley SE, Cull CA, et al. Association of glycaemia with macrovascular and microvascular complications of type 2 diabetes (UKPDS 35): prospective observational study. BMJ 2000;321(7258):405-12. http://dx.doi.org/10.1136/bmj.321.7258.405. [DOI:10.1136/bmj.321.7258.405] [PMID] []
11. Blonde L. Current antihyperglycemic treatment strategies for patients with type 2 diabetes mellitus. Cleve Clin J Med 2009;76 Suppl 5(12 suppl 5):S4-11. http://dx.doi.org/10.3949/ccjm.76.s5.02. [DOI:10.3949/ccjm.76.s5.02] [PMID]
12. Hayes J, Anderson R, Stephens JW. Sitagliptin/metformin fixed-dose combination in type 2 diabetes mellitus: an evidence-based review of its place in therapy. Drug design. development and therapy. 2016;10:2263-70. [DOI:10.2147/DDDT.S93076] [PMID] []
13. Green J, Feinglos M. New combination treatments in the management of diabetes: focus on sitagliptin-metformin. Vasc Health Risk Manag 2008;4(4):743-51. http://dx.doi.org/10.2147/vhrm.s3105. [DOI:10.2147/VHRM.S3105] [PMID] []
14. Weissman P, Goldstein BJ, Rosenstock J, Waterhouse B, Cobitz AR, Wooddell MJ, et al. Effects of rosiglitazone added to submaximal doses of metformin compared with dose escalation of metformin in type 2 diabetes: the EMPIRE Study. Curr Med Res Opin 2005;21(12):2029-35. http://dx.doi.org/10.1185/030079905x74844. [DOI:10.1185/030079905X74844] [PMID]
15. Kirkman MS, Briscoe VJ, Clark N, Florez H, Haas LB, Halter JB, et al. Diabetes in older adults: a consensus report. J Am Geriatr Soc 2012;60(12):2342-56. http://dx.doi.org/10.1111/jgs.12035. [DOI:10.1111/jgs.12035] [PMID] []
16. Bhosle DS, Bhagat AH, Patil AD, Bobde JA, Bhagat AA. Effects of a fixed-dose combination of sitagliptin and metformin versus respective monotherapies in newly diagnosed type 2 diabetic subjects. Int J Diabetes Dev Ctries 2017;37(1):16-20. http://dx.doi.org/10.1007/s13410-015-0370-8. [DOI:10.1007/s13410-015-0370-8]
17. Derosa G, Carbone A, D'Angelo A, Querci F, Fogari E, Cicero AFG, et al. Variations in inflammatory biomarkers following the addition of sitagliptin in patients with type 2 diabetes not controlled with metformin. Intern Med 2013;52(19):2179-87. http://dx.doi.org/10.2169/internalmedicine.52.8175. [DOI:10.2169/internalmedicine.52.8175] [PMID]
18. Goldstein BJ, Feinglos MN, Lunceford JK, Johnson J, Williams-Herman DE, Sitagliptin 036 Study Group. Effect of initial combination therapy with sitagliptin, a dipeptidyl peptidase-4 inhibitor, and metformin on glycemic control in patients with type 2 diabetes. Diabetes Care 2007;30(8):1979-87. http://dx.doi.org/10.2337/dc07-0627. [DOI:10.2337/dc07-0627] [PMID]
19. Herman GA, Bergman A, Yi B, Kipnes M, Sitagliptin Study 012 Group. Tolerability and pharmacokinetics of metformin and the dipeptidyl peptidase-4 inhibitor sitagliptin when co-administered in patients with type 2 diabetes. Curr Med Res Opin 2006;22(10):1939-47. http://dx.doi.org/10.1185/030079906X132587. [DOI:10.1185/030079906X132587] [PMID]
20. Ji L, Han P, Wang X, Liu J, Zheng S, Jou YM, et al. Randomized clinical trial of the safety and efficacy of sitagliptin and metformin co-administered to Chinese patients with type 2 diabetes mellitus. J Diabetes Investig 2016;7(5):727-36. http://dx.doi.org/10.1111/jdi.12511. [DOI:10.1111/jdi.12511] [PMID] []
21. Olansky L, Reasner C, Seck TL, Williams-Herman DE, Chen M, Terranella L, et al. A treatment strategy implementing combination therapy with sitagliptin and metformin results in superior glycaemic control versus metformin monotherapy due to a low rate of addition of antihyperglycaemic agents. Diabetes Obes Metab 2011;13(9):841-9. http://dx.doi.org/10.1111/j.1463-1326.2011.01416.x. [DOI:10.1111/j.1463-1326.2011.01416.x] [PMID]
22. Raz I, Chen Y, Wu M, Hussain S, Kaufman KD, Amatruda JM, et al. Efficacy and safety of sitagliptin added to ongoing metformin therapy in patients with type 2 diabetes. Curr Med Res Opin 2008;24(2):537-50. http://dx.doi.org/10.1185/030079908x260925. [DOI:10.1185/030079908X260925] [PMID]
23. Reasner C, Olansky L, Seck TL, Williams-Herman DE, Chen M, Terranella L, et al. The effect of initial therapy with the fixed-dose combination of sitagliptin and metformin compared with metformin monotherapy in patients with type 2 diabetes mellitus. Diabetes Obes Metab 2011;13(7):644-52. http://dx.doi.org/10.1111/j.1463-1326.2011.01390.x. [DOI:10.1111/j.1463-1326.2011.01390.x] [PMID]
24. Yang W, Guan Y, Shentu Y, Li Z, Johnson-Levonas AO, Engel SS, et al. The addition of sitagliptin to ongoing metformin therapy significantly improves glycemic control in Chinese patients with type 2 diabetes: Sitagliptin + metformin in Chinese patients. J Diabetes 2012;4(3):227-37. http://dx.doi.org/10.1111/j.1753-0407.2012.00213.x. [DOI:10.1111/j.1753-0407.2012.00213.x] [PMID]
25. Scheen AJ. DPP-4 inhibitors in the management of type 2 diabetes: a critical review of head-to-head trials. Diabetes Metab 2012;38(2):89-101. http://dx.doi.org/10.1016/j.diabet.2011.11.001. [DOI:10.1016/j.diabet.2011.11.001] [PMID]
26. Du Q, Wu B, Wang YJ, Yang S, Zhao YY, Liang YY. Comparative effects of sitagliptin and metformin in patients with type 2 diabetes mellitus: a meta-analysis. Curr Med Res Opin 2013;29(11):1487-94. http://dx.doi.org/10.1185/03007995.2013.833090. [DOI:10.1185/03007995.2013.833090] [PMID]
27. Li M, Yang Y, Jiang D, Ying M, Wang Y, Zhao R. Efficacy and safety of liraglutide versus sitagliptin both in combination with metformin in patients with type 2 diabetes: A systematic review and meta-analysis: A systematic review and meta-analysis. Medicine (Baltimore) 2017;96(39):e8161. http://dx.doi.org/10.1097/MD.0000000000008161 [DOI:10.1097/MD.0000000000008161] [PMID] []
28. Wu D, Li L, Liu C. Efficacy and safety of dipeptidyl peptidase-4 inhibitors and metformin as initial combination therapy and as monotherapy in patients with type 2 diabetes mellitus: a meta-analysis. Diabetes. Obesity and Metabolism. 2014;16(1):30-7. [DOI:10.1111/dom.12174] [PMID]
29. Ji M, Xia L, Cao J, Zou D. Sitagliptin/metformin versus insulin glargine combined with metformin in obese subjects with newly diagnosed type 2 diabetes. Medicine (Baltimore) 2016;95(11):e2961. http://dx.doi.org/10.1097/MD.0000000000002961.30. Lu J, Zang J, Li H. Impact of three oral antidiabetic drugs on markers of β-cell function in patients with type 2 diabetes: a meta-analysis. PLoS One 2013;8(10):e76713. http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0076713. [DOI:10.1371/journal.pone.0076713] [PMID] []
30. Papanas N, Maltezos E. Metformin: A review of its use in the treatment of type 2 diabetes. Clin Med Ther 2009;1:CMT.S1085. http://dx.doi.org/10.4137/cmt.s1085. [DOI:10.4137/CMT.S1085]
31. Li L, Shen J, Bala MM, Busse JW, Ebrahim S, Vandvik PO, et al. Incretin treatment and risk of pancreatitis in patients with type 2 diabetes mellitus: systematic review and meta-analysis of randomised and non-randomised studies. BMJ 2014;348(apr15 2):g2366. http://dx.doi.org/10.1136/bmj.g2366. [DOI:10.1136/bmj.g2366] [PMID] []
32. Ballav C, Gough SCL. Safety and efficacy of sitagliptin-metformin in fixed combination for the treatment of type 2 diabetes mellitus. Clin Med Insights Endocrinol Diabetes 2013;6:25-37. http://dx.doi.org/10.4137/CMED.S7314 [DOI:10.4137/CMED.S7314] [PMID] []
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
