پیش‌زمینه و هدف: در درمان سوءمصرف مواد مداخله همه‌جانبه لازم است. یکی از مداخله‌ها به همراه با درمان‌های پزشکی آموزش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان است که کمتر مورد توجّه قرار گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان به همراه با مصرف متادون بر افزایش کیفیت زندگی مردان مبتلا به سوءمصرف مواد در شهر ارومیه بود.

مواد و روش: طرح این پژوهش آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. نمونه شامل 32 مرد مبتلا به سوءمصرف مواد تحت درمان با متادون بود که به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند و در دو گروه آزمایشی (16 نفر) و کنترل (16 نفر) قرار داده شدند. هر دو گروه تحت درمان با متادون بودند. امّا گروه آزمایش علاوه بر درمان با متادون 12 جلسه یک ونیم ساعته آموزش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان را دریافت کرد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه کیفیت زندگی فرم کوتاه و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش کوواریانس استفاده شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که در خرده مقیاس‌های کیفیت زندگی ازجمله روابط بین فردی، سلامت فیزیکی و ملزومات زندگی نمره‌های افراد گروه آزمایشی به‌طور معناداری بالاتر از نمره‌های گروه گواه بود. اجرای برنامه آموزش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان موجب افزایش کیفیت زندگی در گروه آزمایش گردیده است.

نتیجه‌گیری: دشواری در تنظیم هیجان‌ها یکی از مشکلات افراد سوءمصرف‌کننده مواد است و آموزش نحوه‌ی ابراز صحیح و تنظیم هیجان‌ها به شیوه‌ی شناختی می‌تواند در کاهش مشکلات آن‌ها و افزایش کیفیت زندگی به‌خصوص در مؤلفه‌های روابط بین فردی، سلامت فیزیکی و ملزومات زندگی مؤثر واقع گردد.