دوره 29، شماره 10 - ( ماهنامه دی 1397 )                   جلد 29 شماره 10 صفحات 762-756 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


دانشگاه ارومیه، دانشکده ادبیات
چکیده:   (3493 مشاهده)
پیش‌زمینه و هدف: پزشکی از پرسابقه‌ترین علوم بشری بوده و قدمتی به بلندای تاریخ بشریت دارد؛ و ازآنجاکه با حیات و بقای بشر در ارتباط است از جایگاه ویژه‌ایی در سازمان‌ها و نهادهای اجتماعی برخوردار می‌باشد. بررسی‌های تاریخی ریشه علم پزشکی را با مذاهب، اساطیر، سنت‌ها و آداب‌ورسوم بشری مرتبط می‌داند به‌طوری‌که در کتاب اوستا علاوه بر جلوه‌های اساطیری پزشکی، نوع خاصی از پزشکی و بهداشت در ایران باستان دیده می‌شود. ازاین‌رو با توجه به این قدمت، دانش پزشکی در سیر تاریخی خود دستخوش تغییرات اساسی شده است، که در این میان در دوره سامانیان با ظهور پزشکان نامی همچون محمد بن زکریای رازی و ابوعلی سینا علم پزشکی وارد عرصه جدیدی از حیات خود گردیده که به دلیل تأثیر انکارناپذیر این دوره بر غنای علوم، به‌خصوص علم طب که در ادوار بعدی از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار گشته است. بر این اساس محقق در مطالعه حاضر درصدد بررسی اهمیت و جایگاه علم پزشکی در دوره سامانیان تحت تأثیر پزشکی ایران باستان می‌باشد.
مواد و روش‌ کار: روش به‌کاررفته در این پژوهش، توصیفی – تحلیلی است. اطلاعات مربوط به موضوع از طریق بررسی کتابخانه‌ای گردآوری و پس از فیش‌برداری اقدام به تحلیل مواد خام شده است. منابع مورداستفاده ازلحاظ تقدم و تأخر تاریخی و اهمیت و اعتبار، طبقه‌بندی و مورد ارزیابی قرارگرفته و تا حد امکان در تدوین این اثر بر منابع دست‌اول و اصلی تأکید شده است.
یافته‌ها: سامانیان برای تدام تلاش‌های فرهنگی خود، به زنده کردن نمادهای باستانی مبادرت ورزیدند. رویکرد سامانیان به ریشه‌های فرهنگ ایرانی نه‌تنها در پزشکی، ادبیات، موسیقی، و صنایع‌دستی نمودار بود؛ بلکه در داروسازی و علم شیمی هم قابل‌مشاهده است.
بحث و نتیجه‌گیری: با نگاهی اجمالی به اسناد برجای‌مانده از دوره باستان به‌خوبی اهمیت دانش و آموزش پزشکی در میان ایرانیان مشخص می‌شود. بی‌تردید این توجه و اهتمام به آموزش علم طب در دوران اساطیر ایران باستان و دوره‌های بعدی ازجمله دوره سامانیان نشان‌دهنده پویایی فرهنگ و تمدن ایران‌زمین در طول تاریخ در مقایسه با فرهنگ‌ها و تمدن‌های هم‌عصر خود است. آثار گران‌بهای محمد بن زکریای رازی و ابوعلی سینا طب زمان سامانیان را به طب خاص بین‌المللی تبدیل کرد. نقش ممتاز و ماندگار پزشکان و داروسازان این دوره در احیای فرهنگی علم پزشکی فراموش‌نشدنی است.
متن کامل [PDF 419 kb]   (847 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي(توصیفی- تحلیلی) | موضوع مقاله: عمومى

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.