پیش‌زمینه و هدف: این پژوهش باهدف مقایسه الگوی نقص نظریه ذهن و تنظیم هیجان در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی، افسردگی اساسی و گروه عادی انجام شده است.

مواد و روش کار: در این مطالعه که از نوع علی- مقایسه‌ای بود آزمودنی‌های پژوهش را 40 بیمار دوقطبی، 40 فرد افسرده و 50 فرد عادی تشکیل داده‌اند؛ که به روش نمونه‌گیری در دسترس از بین بیماران دوقطبی بستری در بیمارستان رازی شهر تبریز و بیماران افسرده‌ای که به کلینیک‌های تخصصی روان‌پزشکی مراجعه کرده توسط متخصص روان‌پزشک افسرده تشخیص داده شدند انتخاب شدند و گروه کنترل از بین کارکنان دانشگاه تبریز انتخاب شد. گردآوری داده‌ها به کمک مقیاس ذهن‌خوانی از طریق چشم‌ها انجام گرفت و داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیری با نرم‌افزار SPSS 16 تجزیه‌وتحلیل شد.

یافته‌ها: این بررسی نشان داد که در نظریهٔ ذهن، ارزیابی مجدد و سرکوب هیجان تفاوت معناداری بین دو گروه بیماران افسرده و افراد عادی به دست آمد و بین بیماران دوقطبی و گروه عادی در نظریهٔ ذهن و سرکوب هیجان تفاوت معناداری به دست آمد؛ اما در ارزیابی مجدد بین دو گروه تفاوت معناداری مشاهده نشد. این ترتیب که گروه بیماران افسرده نسبت به گروه عادی در نظریه ذهن و ارزیابی مجدد نمره کمتر و در سرکوب هیجان نمره بیشتری کسب کردند و بیماران دوقطبی نسبت به گروه عادی در نظریه ذهن نمره کمتر و در سرکوب هیجان نمره بیشتری به دست آوردند و بین نمرات آنان در ارزیابی مجدد تفاوتی یافت نشد.

نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان داد که در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی و افسردگی در مقایسه با افراد عادی نظریه ذهن آسیب‌دیده است و بیماران دوقطبی و افسرده بیشتر از راهبردهای ناسازگارانه سرکوب هیجان و کمتر از راهبرد سازگارانه ارزیابی مجدد استفاده می‌کنند.