Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

---

پیش زمینه و هدف: آهن از عناصر ضروری بافت های زنده می باشد که تغییرات آن در سیستم خون سازی بدن اثر تعیین کننده دارد. دسترسی مشکل به این عنصر، کمبود آن در مواد غذایی، درصد جذب کم در روده و نقش متابولیکی خاص آن موجب شده است تا تاثیر فاکتورها و عناصر دیگر بر آن با دقت بررسی شود. یکی از عناصر موثر بر آهن جیوه است. این عنصر از عناصر واسطه جدول تناوبی می باشد و بعنوان عنصر سمی مطرح است با توجه به کاربرد وسیع آن در صنعت، کشاورزی و دندانپزشکی تصمیم به مطالعه اثرات آن بر متابولیسم آهن از دو روش in vivo و In vitro گرفته شد، در این مورد رات بعنوان مدل حیوانی در نظر گرفته شده است. مواد و روش کار: برای هر آزمایش تعداد پنج رات انتخاب و پس از تزریق داخل صفاقی کلرید جیوه به میزان 5 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به مدت 10 روز و یا 2 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به مدت 30 و 60 روز نمونه گیری انجام شد و مقدار پارامترهای آهن و TIBC، هموگلوبین، هماتوکریت سرولوپلاسمین اندازه گیری و لام خون محیطی مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که در مطالعات in vivo تزریق 5 میلی گرم کلرید جیوه به مدت 10 روز موجب افزایش سرولوپلاسمین و TIBC به ترتیب 14.5 و 20.7 درصد وکاهش آهن، هموگلوبین و هماتوکریت بترتیب 7.1، 8.2 و9 درصد شد. تزریق روزانه 2 میلی گرم کلرید جیوه به مدت 30 و 60 روز سبب افزایش 27.7 TIBC و 58.8 درصد سرولوپلاسمین 47 و 70 درصد و کاهش هماتوکریت بترتیب 18 و 24 درصد آهن، سرم 19.5 و 43.1 درصد بترتیب شده است همچنین لام خون محیطی هیپوکروم بود. در بررسی In vitro زمان مناسب جهت جذب آهن در 45 (Everted Gut sac) دقیقه تعیین گردید. کمپلکس آهن دو ظرفیتی سیتراته 12 درصد بیش از آهن سه ظرفیتی جذب گردید. در مجاورت املاح جیوه آهن دو ظرفیتی کاهشی معادل 22 درصد نشان داد و املاح دو ظرفیتی آهن 12 درصد بیش از املاح سه ظرفیتی در روده جذب گردید. بحث و نتیجه گیری: چنین استنباط می شود که جیوه قادر است در متابولیسم آهن دخالت کند و فاکتورهای مربوط به این مسیر را تغییر دهد. این امر وابسته به مقدار و زمان مواجه شدن سلول با املاح جیوه می باشد. از طرفی آهن دو ظرفیتی سریع تر از آهن سه ظرفیتی جذب می گردد. و جذب آهن در روده توسط جیوه کاهش می یابد که این اثر احتمالا به جانشینی جیوه در جایگاه آهن روی ترانسفرین می باشد. بنابراین شاید بتوان اظهار کرد افرادی که بعللی با جیوه و املاح آن در ارتباط هستند علاوه بر اثرات سمی آن با اختلالات متابولیسمی آهن از جمله آنمی فقر آهن روبه رو هستند.

واژه‌های کلیدی: جیوه، آهن، هموگلوبین، TIBC، هماتوکریت، سرولوپلاسمین

     

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

---